Η ΠΑΝΑΓΙΑ Η ΠΡΟΑΝΑΓΓΕΛΟΜΕΝΗ
ή ΤΟΥ ΑΚΑΘΙΣΤΟΥ («ΧΑΙΡΟΒΟ»)

(ΙΕΡΑ ΜΟΝΗ ΖΩΓΡΑΦΟΥ)

Πρώτη δημοσίευσις 18/06/2017

Η Θαυματουργή εικόνα της Παναγίας του Ακαθίστου («Χαίροβο»), που βρίσκεται στην Ιερά Μονή Ζωγράφου σχετίζεται με τα γεγονότα που συνέβησαν στο Αγιο Όρος με την άφιξη σ’ αυτό των απεσταλμένων του αυτοκράτορος Μιχαήλ Η΄Παλαιολόγου και του Πάπα, για να φροντίσουν για την εφαρμογή της «Ένωσης των δύο Εκκλησιών» (Ορθοδόξων και Παπικών), που αποφασίστηκε και υπογράφτηκε στην Σύνοδο του Λουγδούνου (Λυών) το 1274. 

Τότε Πατριάρχης ήταν ο Ιωάννης ΙΑ΄ Βέκκος (1275 – 1282), ο οποίος ήταν σφοδρός υποστηρικτής της ενώσεως, πολέμιος των ανθενωτικών και ιδιαίτερα σκληρός και αμείλικτος κατά των Αγιορειτών. 

Φυσικά μεταξύ των Ανθενωτικών (αυτών δηλαδή που με σθένος αρνούντο να αναγνωρίσουν το πρωτείο του Πάπα και τις κακοδοξίες του) ήταν και οι Αγιορείτες Πατέρες !

Έτσι το 1276 μία επίσημη συνοδεία Ενωτικών, κατ΄ εντολή του Πατριάρχη Ιωάννη Βέκκου μετέβη στο Άγιο Όρος (κατ΄άλλους συμμετείχε και ο ίδιος) με σαφείς εντολές να επιβάλλει την θέληση του Αυτοκράτορα Μιχαήλ Η΄ Παλαιολόγου αναφορικά με την Ένωση, και να κάμψει με οιοδήποτε τρόπο τις φωνές διαφωνίας !

Μετά το Πρωτάτο κατευθύνθηκαν στην Ιερά Μονή Ζωγράφου όπου ο Ηγούμενος Θωμάς μαζί με αρκετούς από τους αδελφούς είχαν δηλώσει διαρρήδην δηλώσει τα ανθενωτικά τους αισθήματα!

Λίγο πιο μακριά από την Ιερά Μονή σε ένα εξαρτηματικό της Κελλί, διαβιούσε ένας ενάρετος Γέροντας, ο οποίος είχε ιδιαίτερη ευλάβεια στην Υπεραγία Θεοτόκο, και ο οποίος αγαπούσε τόσο πολύ τους Χαιρετισμούς Της, που καθημερινά -όχι μία φορά , αλλά σχεδόν αδιαλείπτως- προσευχόταν ενώπιον της Ιερής Εικόνας Της, αγαλλόμενος με τα υπέροχα λόγια και εντρυφώντας στα βαθύτερα νοήματα τους!

Την μέρα λοιπόν που οι απεσταλμένοι των Ενωτικών έλαβαν την απόφαση να κατευθυνθούν προς την Ιερά Μονή Ζωγράφου για να κάμψουν παντοιοτρόπως την αντίσταση των μοναχών, και καθώς ο Γέροντας απήγγειλε τους Χαιρετισμούς αναβοώντας το «Χαίρε Νύμφη Ανύμφευτε» άκουσε την Αγία Εικόνα να του αντιφωνεί!

«Χαίρε και σοι, ώ Γέρων του Θεού! Μη φοβού, αλλ΄ άπελθε ταχέως εις την Μονήν, ίνα αναγγείλης τω Καθηγουμένω και τοις αδελφοίς, ότι οι εχθροί εμού τε και του Υιού μου επλησίασαν! Οστις ουν υπάρχει ασθενής τω φρονήματι εν υπομονή κρυβήτω, έως του παρελθείν τον πειρασμόν! Οι δε εφιέμενοι στεφάνων μαρτυρικών παραμενέτωσαν εν τη Μονή! Άπελθε ουν ταχέως!»

Γνωρίζοντας η Υπεραγία Θεοτόκος τα βδελυρά σχέδια των Ενωτικών, προέτρεψε τον Γέροντα, ο οποίος επί χρόνια την ευαρεστούσε απαγγέλοντας τους Χαιρετισμούς Της, να τρέξει και να ειδοποιήσει τον Ηγούμενο Θωμά και τους συν αυτώ αδελφούς για την άφιξη των Ενωτικών. Και μάλιστα προέτρεψε με την μητρική της στοργή, όσους μεν αδελφούς αισθάνονταν φόβο να φύγουν και να κρυφτούν, έως ότου φύγουν οι Ενωτικοί. Όσοι όμως ήταν πρόθυμοι να μαρτυρήσουν για την Ορθοδοξία, αυτοί να παραμείνουν, ώστε να λάβουν τον στέφανο των Ομολογητών!

Αυτό ακριβώς έπραξε και ο Άγιος Γέροντας. Υπακούοντας στην Παναγία έτρεξε να ειδοποιήσει τους αδελφούς του. Φθάνοντας στην πύλη της Μονής εβίωσε ένα δεύτερο θαύμα!

Η Ιερά Εικόνα της Υπεραγίας Θεοτόκου, που λίγο πριν τον αντιφώνησε και του έδωσε την εντολή να ειδοποιήσει τους αδελφούς του βρισκόταν μπροστά του, λες και τον περίμενε!

Ενεός, γονάτισε, την προσκύνησε και παίρνοντας την στα χέρια του εισήλθε στον περίβολο της Μονής και κατευθύνθηκε προς τον Ηγούμενο! Εκεί του ανήγγειλε όσα θαυμαστά είχαν συμβεί και όσα η Θεοτόκος τον προέτρεψε!

Ο Ηγούμενος ειδοποίησε το Ηγουμενοσυμβούλιο και γρήγορα ειδοποιήθηκαν όλοι οι μοναχοί !

Κάποιοι από τους Μοναχούς δικαιολογημένα εβοβήθησαν και βρήκαν καταφύγιο στη δασώση περιοχή που περιβάλλει την Ιερά Μονή!

Ο Ηγούμενος όμως Θωμάς εναγκαλιζόμενος την Ιερά Εικόνα της Θεοτόκου κατευθύνθηκε με 21 ακόμη Μοναχούς και Ιερομονάχους, καθώς και 4 λαϊκούς προσκυνητές στον Πύργο της Μονής, αναμένοντας τους Ενωτικούς!

Πράγματι σε λίγο έφτασαν!

Στην σύντομη συνομιλία που διημείφθη μεταξύ των, οι Ενωτικοί προσπάθησαν με κολακείες να κάμψουν την σθεναρή αντίσταση του Καθηγουμένου και των αδελφών αλλά εις μάτην!

Βλέποντας λοιπόν το ατελέσφορο των προσπαθειών τους περιέβαλλαν τον πύργο με φρύγανα και ξερόκλαδα και παρέδωσαν τους 26 Ομολογητές στην πυρά!

Ο Ηγούμενος Θωμάς μαζί με τους Μοναχούς Βαρσανούφιο, Κύριλλο, Μιχαίο, Σίμωνα, Ιλαρίωνα, Ιάκωβο, Ιώβ, Κυπριανό, Σάββα, Ιακώβ, Μαρτινιανό, Κοσμά, Σέργιο, Μηνά, Ιωσήφ, Ιωαννίκιο, Παύλο, Αντώνιο, Ευθύμιο, Δομητιανό και Παρθένιο, καθώς και τους τέσσερεις λαϊκούς βρήκαν μαρτυρικό θάνατο!

Όταν μετά από ώρες επέστρεψαν από το δάσος οι άλλοι αδελφοί, κατευθύνθηκαν στα αποκαΐδια να περισυλλέξουν τα λείψανα των Ομολογητών Μαρτύρων και έκπληκτοι αντίκρισαν την σεπτή Εικόνα των Χαιρετισμών, άφθορη, παντελώς ανέγγιχτη από την φοβερή πυρά!

Με δάκρυα συγκίνησης την μετέφεραν στο Καθολικό, έως ότου ανεγέρθη το 1764 το Ιερό Παρεκκλήσιο της Κοιμήσεως της Θεοτόκου (ΑΚΑΘΙΣΤΟΥ) στο βόρειο περίβολο της Μονής στο οποίο και την τοποθέτησαν !

Την αποκαλούν Παναγία του "ΧΑΙΡΟΒΟ" ή του "ΧΕΡΟΒΟ" ή και "ΠΑΝΑΓΙΑ ΠΡΟΑΓΓΕΛΟΜΕΝΗ" και αποτελεί σέμνωμα της Ιεράς Μονής Ζωγράφου !

Μάλιστα εις ανάμνηση του θαύματος αυτού καθιερώθηκε την ώρα του Κοινωνικού να διαβάζονται οι Χαιρετισμοί στην Υπεραγία Θεοτόκο, κάτι που ευλαβικά τηρείται έως σήμερα!

Όσον αφορά τους Ομολογητές Μάρτυρες , η Ορθόδοξη Εκκλησία τους ανακήρυξε Άγιους και όρισε η μνήμη τους να εορτάζεται στις 22 Σεπτεμβρίου και επαναλαμβάνεται στις 10 Οκτωβρίου!

Στο βόρειο τοίχο της λιτής του Καθολικού της Ιεράς Μονής ο αγιογράφος Μητροφάνης εικονογράφησε το σεπτό τους μαρτύριο και στην βόρεια πτέρυγα του τελευταίου ορόφου της Ιεράς Μονής αφιερώθηκε και Παρεκκλήσιο στην μνήμη τους!

Αργότερα το 1873 ένα επιβλητικό μαρμάρινο κενοτάφιο ανηγέρθη στον περίβολο της Ιεράς Μονής, εις μνημόσυνο αιώνιον αυτών των γενναίων Ομολογητών!

Και έγινε η θυσία τους αυτή και το θαύμα της Παναγία του ΧΑΙΡΟΒΟ η αφορμή να διαβάζονται οι Χαιρετισμοί την ώρα του Κοινωνικού, μια ευλογημένη συνήθεια  την οποία έχουν υιοθετήσει αρκετοί Ιεροί Ναοί στις ημέρες μας, προς τιμήν της Υπεραγίας Θεοτόκου!

Οι Άγιοι 26 Οσιομάρτυρες της Ιεράς Μονής Ζωγράφου