ΑΝΑΤΡΕΠΕΤΑΙ Η ΠΡΟΠΑΓΑΝΔΑ ΤΗΣ ΑΡΙΣΤΕΡΑΣ ΕΝΑΝΤΙΟΝ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ ΔΙΑ ΤΟ 1821
ΚΑΙ ΤΟ «ΚΡΥΦΟ ΣΧΟΛΕΙΟ»

πρώτη δημοσίευση 3.4.2013

Ο ιστορικός ακαδημαϊκός κ. Κων. Σβολόπουλος με δήλωσίν του αποκαθιστά την παραχάραξιν της ιστορίας

Καθοριστικός ο ρόλος της Εκκλησίας εις την επανάστασιν του 1821 τονίζει ο ακαδημαϊκός κ. Κωνσταντίνος Σβολόπουλος και υπογραμμίζει ότι αυτή οφείλεται περισσότερον εις την παράδοσιν και τας πνευματικάς αξίας των Ελλήνων και ολιγώτερον εις τον γαλλικόν διαφωτισμόν.

Έρευνα αποδεικνύει τα τεκμήρια, συμφώνως προς τα οποία το Κρυφό Σχολειό δεν ήτο μύθος, ως λέγουν οι πλαστογράφοι – παραχαράκται της ιστορίας, αλλά μία πραγματικότης. 

Αποδεικνύει ακόμη ποία ιστορικά πρόσωπα, αλλά και ποίαι μαρτυρίαι επιβεβαιώνουν ότι την παιδείαν του υποδούλου γένους είχεν αναλάβει ο ιερός Κλήρος εις τα «Κρυφά Σχολειά».

Είναι λυπηρόν να διδάσκεται εις Ελληνικά Πανεπιστήμια η Οθωμανική ιστορία και να μη διδάσκεται καθόλου η Επανάστασις του 1821. Το χειρότερον όλων είναι ότι σήμερον «ντρεπόμεθα» να ομιλήσωμεν δια την επανάστασιν των προγόνων μας, διότι αυτό επέβαλον διάφοροι δυνάμεις από την πρώτην ημέραν της μεταπολιτεύσεως.

Η κρίσις, η οποία πλήττει την Ελλάδα, φαίνεται πως βοηθεί εις την στροφήν προς την εθνικήν αυτογνωσίαν, την «ανακάλυψιν» της ιστορικής πραγματικότητος, την οποία απωλέσαμεν αμέσως μετά την πτώσιν του στρατιωτικού καθεστώτος και την εδραίωσιν της μεταπολιτευτικής δημοκρατίας, η οποία εις το όνομα του «προοδευτισμού» επλαστογράφησε την ιστορίαν, ημφισβήτησε την προσφοράν της Εκκλησίας εις το υπόδουλον γένος (κατά την τουρκοκρατίαν), εσυκοφάντησε και ημφισβήτησε την λειτουργίαν και την προσφοράν του «Κρυφού Σχολειού» εις την παιδείαν του υποδούλου Γένους, κατέστρεψε την γλώσσαν κ.λπ. Δεν εξηγείται άλλως η μεγάλη στροφή της εφημερίδος «Ελευθεροτυπία», η οποία είναι γνωστή εις το πανελλήνιον δια τον εγκληματικόν πόλεμόν της έναντι της Εκκλησίας και την διαφορετικήν άποψίν της δια ιστορικά, κοινωνικά, εθνικά, οικονομικά, πολιτιστικά, εκκλησιαστικά, εκπαιδευτικά και άλλα ζητήματα.

Η εφημερίς παρουσίασεν ιστορικήν έρευναν δια την εθνικοαπελευθερωτικήν επανάστασιν του 1821. Εις αυτήν επικρίνει εντόνως όλας τας κυβερνήσεις από το 1974 ότι επεριθωριοποίησαν την διδασκαλίαν της επαναστάσεως του 1821, μέχρι σημείου να διδάσκεται εις ωρισμένα ελληνικά Πανεπιστήμια, η ιστορία της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, αλλά όχι και η ιστορία των Ελλήνων κατά το 1821.

Εις την ιδίαν έρευναν ο ιστορικός Ακαδημαϊκός κ. Κων. Σβολόπουλος αναδεικνύει με δήλωσίν του την προσφοράν της Εκκλησίας εις την Επανάστασιν του 1821. Ακολούθως παρουσιάζει τεκμηριωμένα στοιχεία, από τα οποία προκύπτει με σαφήνειαν ότι το «Κρυφό Σχολειό» δεν ήτο μύθος, ως υποστηρίζει η ψευδοδιανόησις και οι πάσης φύσεως διαστρεβλωταί – πλαστογράφοι της ιστορίας μας.

Διδάσκεται η Οθωμανική ιστορία, όχι το 1821

Ακολούθως παρουσιάζομεν τον πρόλογον εκ της ιστορικής ερεύνης της εφημερίδος «Ελευθεροτυπία» υπό ημερομηνίαν 22αν Μαρτίου.

Αυτό έχει ως ακολούθως:

«Ένα μάλλον πρωτοφανές στοιχείο χαρακτηρίζει την πανεπιστημιακή μας εκπαίδευση σήμερα: η πλήρης σιωπή για το 1821 και η κατάργηση από όλα σχεδόν τα τμήματα Ιστορίας της διδασκαλίας αυτού του μαθήματος, που μέχρι πριν από κάποια χρόνια ήταν φυσικά υποχρεωτικό. Είναι εντυπωσιακό το γεγονός πως μετά την αποχώρηση του καθηγητή Βασίλη Σφυρόερα από το ΠανεπιστήμιοΑθηνών, δεν εξελέγη κανένας νεώτερος καθηγητής, εξειδικευμένος στην Επανάσταση του 1821. Η θέση έμεινε -και μένει κενή! Μοιάζει απίστευτο, αλλά είναι γεγονός: σαν να ντρεπόμαστε για τον αγώνα της ανεξαρτησίας μας από τον τουρκικό ζυγό. Και έτσι το πρώτο εκπαιδευτικό ίδρυμα της Χώρας αγνοεί το ᾽21 και έχει μεταφέρει το μάθημα αυτό στον χώρο των επιλεγομένων μαθημάτων, μαζί με άλλα πολλά! Ερευνώντας τα προγράμματα σπουδών των πανεπιστημιακών τμημάτων Ιστορίας σε όλη την Ελλάδα, διαπιστώνουμε με έκπληξη ότι το μάθημα "Ελληνική Επανάσταση" παραμένει υποχρεωτικό μόνον σε δύο πανεπιστήμια, περιφερειακά: στο Ιόνιο και στο Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου. Το μάθημα υπάρχει επίσης ως προαιρετικό στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και στο ΑΠΘ, δηλαδή έχει υποβαθμιστεί εντελώς, ουσιαστικά έχει χαθεί! Και έχει καταργηθεί εντελώς σε όλα τα άλλα πανεπιστήμια: Ιωαννίνων, Κρήτης, Θεσσαλίας, Θράκης και Αιγαίου. Σκανδαλώδες Το ζήτημα είναι πρωτοφανές και σκανδαλώδες για την ακαδημαϊκή τάξη, διότι δεν μιλάμε για ένα οποιοδήποτε μάθημα Ιστορίας, αλλά για το κορυφαίο ίσως ζήτημα του νεωτέρου Ελληνισμού. Τι έχει μπει στη θέση αυτού του μαθήματος; Στο Πανεπιστήμιο Αθηνών διδάσκεται υποχρεωτικά η Οθωμανική Ιστορία και προαιρετικά η Ελληνική Επανάσταση! Είναι σαν να πάμε στην Αμερική η στην Γαλλία και να μη βρίσκουμε στα πανεπιστήμια ανθρώπους να διδάσκουν την Αμερικανική Ανεξαρτησία η την Γαλλική Επανάσταση και στην θέση τους να διδάσκονται μαθήματα για την ιαπωνική η την γερμανική Ιστορία! Στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας μπορεί κανείς να βρει μαθήματα για την διατροφή επί Τουρκοκρατίας, αλλά δεν θα βρει πουθενά τον Καραϊσκάκη φυσικά. Τα ίδια και χειρότερα συμβαίνουν σε όλα τα ιδρύματα, όπου το ᾽21 απουσιάζει εντυπωσιακά. Σαν να ντρέπονται οι σύγχρονοι Έλληνες για την πρόσφατη Ιστορία τους. Γιατί λοιπόν η σιωπή για το ᾽21; Οι απαντήσεις στο ερώτημα αυτό ίσως να ανοίγουν ένα πολύ σοβαρό ζήτημα για την αυτοσυνείδηση του νέου Ελληνισμού και κυρίως για την μεταπολιτευτική μας εκπαιδευτική κατάσταση».

Ο Ακαδημαϊκός κ. Κων. Σβολόπουλος

Ο ιστορικός-Ακαδημαϊκός κ. Κων. Σβολόπουλος απαντών εις ερωτήσεις της «Ελευθεροτυπίας» δια το 1821 ετόνισεν ότι ήτο καθοριστικός ο ρόλος της Εκκλησίας, αλλά και του φιλελληνισμού εις την Επανάστασιν του 1821. Ο κ. Σβολόπουλος επισημαίνει επίσης ότι ο Γαλλικός Διαφωτισμός, εις τον οποίον πολλοί παραχαράκται της ιστορίας αποδίδουν την Επανάστασιν του 1821, «δεν θα αρκούσε πιθανώς αν δεν είχε υπάρξει η αδιάπτωτη, συμπαγής, πνευματική παράδοση, που συνέχει τους Έλληνας».

Προσέθεσε δε, μεταξύ άλλων, ότι: «Η σταθερή, τέλος, επαναστατική ροπή των Ελλήνων, προϊόν ακριβώς της σύμπτωσης των παραδοσιακών αρχών και εξωτερικών επιδράσεων, στη βάση της ελευθερίας των λαών να επιλέγουν την μορφή της διακυβερνήσεώς τους, εξηγεί επίσης την έκρηξη της Ελληνικής επανάστασης».

Ερωτηθείς ειδικώτερον δια τον ρόλον της Εκκλησίας αναδεικνύει τον ρόλον της εις την επανάστασιν και εις ολόκληρον την πορείαν του υποδούλου γένους. Παραθέτομεν την σχετικήν ερώτησιν και την απάντησιν:

«Θα ήθελα, τέλος, δύο λόγια για τον ρόλο της Εκκλησίας κατά την διάρκεια της Τουρκοκρατίας, αλλά και κατά την Επανάσταση. Δεν πρέπει να συγχέουμε την Εκκλησία η οποία, υφισταμένη ανυπέρβλητες πιέσεις, χρειάστηκε να ικανοποιεί εν μέρει κάποτε αιτήματα του κατακτητή, με την μεγάλη πλειονότητα των εκκλησιαστικών, οι οποίοι στάθηκαν στο πλευρό των επαναστατών. Η Εκκλησία, στο σύνολό της, συνέβαλε καθοριστικά στην διατήρηση της φυσιογνωμίας του γένους, διαφυλάττοντας την πνευματική του υπόσταση, διατηρώντας μέσω της αντιγραφής τα κλασικά έργα, διαφοροποιώντας, θρησκευτικά και εθνικά, τον υπόδουλο από τον κατακτητή».

Με τας θέσεις του αυτάς ο ιστορικός Ακαδημαϊκός καταρρίπτει όλους τους μύθους, τους οποίους εκαλλιέργησε και συνετήρησεν η Αριστερά με την δήθεν προοδευτικήν διανόησιν, συμφώνως προς την οποίαν
1ον) η Επανάστασις του 1821 δεν είχεν εθνικοαπελευθερωτικά κίνητρα
2ον) η Εκκλησία όχι μόνον δεν προσέφερεν εις το υπόδουλον γένος, αλλά ήτο και βαθύτατα διχασμένη κατά την κήρυξιν της Επαναστάσεως. Επίσης ο Ακαδημαϊκός καταρρίπτει και τον άλλον μύθον των ψευτοπροοδευτικών ότι η Επανάστασις ήτο αποτέλεσμα της Γαλλικής Επαναστάσεως.

Το «Κρυφό Σχολειό» δεν ήτο μύθος

Η εφημερίς, η οποία εφιλοξένησε και τας απόψεις άλλων Ακαδημαϊκών (ως επί παραδείγματι του Πρυτάνεως κ. Θεοδ. Πελεγρίνη), οι οποίοι τονίζουν ότι η Επανάστασις ήτο εθνική (και άρα όχι ταξική ως υπεστήριξαν προσφάτως καθηγηταί Μέσης Εκπαιδεύσεως και διανοούμενοι, ανήκοντες εις το ΚΚΕ και εν γένει εις την αριστεράν). Ακολούθως η εφημερίς παρουσιάζει στοιχεία, από τα οποία προκύπτει ότι το «Κρυφόν Σχολείον» είναι ιστορική πραγματικότης και όχι μύθος.

Παραθέτομεν τα στοιχεία ως τα παρουσίασεν ο κ. Γεώργιος Βιδάλης. Αυτά έχουν ως ακολούθως:

- «Την ελληνικήν γλώσσαν ανά κράτος αφανίσαι ηβουλήθησαν… ότι ημάς της πατρίου φωνής μικρού απεξένωσαν, τω τε κωλύειν τα ελληνικά μαθήματα ελληνιστί παραδίδοσθαι και τω τας βίβλους ημών αφανίσαι τε και κατακρύψαι». [Πατριάρχης Αλεξανδρείας Μητροφάνης (1627)].

– «Ευρίσκομαι χρεώστης εις εσένα, τέκνον, όπου μήτε ελληνικήν, μήτε λατινικήν έλαβες μάθησιν. Έμαθες να διαβάζης ελευθέρως, ίσως μήτε ελευθέρως, εις τα απλά της εκκλησίας μας βιβλία». [Μακάριος Χριστιανόπουλος, ιεροκήρυκας του Οικουμενικού Πατριαρχείου (1743)]

– «Η μεν προ υμών νεολαία, εις ην ανήκομεν ημείς, οι ήδη παλαιοί, εις δούλην την Ελλάδα εξεπαιδεύετο… Εδιδάσκετο λαθραίως εν υπογείοις και εν ταις οπαίς της γης, τον τύραννον διαφεύγουσα». [Ο πανεπιστημιακός καθηγητής Νομικής Γεώργιος Μαυροκορδάτος, κατά την ανάληψη της πρυτανείας (1849)].

– «Μόνοι των οι Έλληνες εφρόντιζαν δια την παιδείαν, η οποία εσυνίστατο εις το να μανθάνουν τα κοινά γράμματα και ολίγην αριθμητικήν ακανόνιστον. Εν ελλείψει δε διδασκάλου, ο ιερεύς εφρόντιζε περί τούτου. Όλα αυτά εγίνοντο εν τω σκότει και προφυλακτά από τους Τούρκους». [Ο πρώτος υπασπιστής του Κολοκοτρώνη Φώτιος Χρυσανθόπουλος η Φωτάκος στα "Απομνημονεύματά" του (1873)].

– «Κανένα βιβλίο τυπωμένο στην Αθήνα δεν γινόταν δεκτό στα σχολεία της Ηπείρου. Ήταν επιβεβλημένο να τα προμηθεύονται όλα από την Κωνσταντινούπολη. Η ελληνική Ιστορία ήταν απαγορευμένη. Στην περίπτωση αυτή λειτουργούσαν πρόσθετα κρυφά μαθήματα… Ο νεαρός Ηπειρώτης μάθαινε για την μητέρα Πατρίδα, διδασκόταν τον Εθνικό της Ύμνο, τα ποιήματά της, τους ήρωές της. Οι μαθητές κρατούσαν στα χέρια τους την ζωή των δασκάλων τους. Μία ακριτομύθια, μία καταγγελία ήταν αρκετή». [Ο Γάλλος δημοσιογράφος Ρενέ Πιο περιηγούμενος την Ήπειρο, που μόλις είχε απελευθερωθεί από τον ελληνικό στρατό (1913)].

Αι διακεκαυμέναι Αλήθειαι ενός «μύθου»

Ο κ. Γεώργιος Βιδάλης υπό τον ανωτέρω τίτλον έγραψεν εις την «Ελευθεροτυπίαν»:

« "Το πρώτο βήμα για να εξοντώσεις ένα έθνος, είναι να διαγράψεις την μνήμη του. Να καταστρέψεις τα βιβλία του, την κουλτούρα του, την ιστορία του. Μετά να βάλεις κάποιον να γράψει νέα βιβλία, να κατασκευάσει μία νέα παιδεία, να επινοήσει μία νέα ιστορία. Δεν θα χρειαστεί πολύς καιρός για να αρχίσει αυτό το έθνος να ξεχνά ποιό είναι και ποιό ήταν" (Μίλαν Κούντερα). Τα τελευταία είκοσι χρόνια διάφοροι επιστήμονες, ιστορικοί, φιλόλογοι, δημοσιογράφοι, με βιβλία η άρθρα τους, προσπαθούν να αναθεωρήσουν και να "εκσυγχρονίσουν" την ελληνική ιστορία για το καλό μας. Κάτι χρήσιμο εφ᾽ όσον χρησιμοποιούν νέες πηγές, που φωτίζουν το παρελθόν. Συνήθως όμως επιχειρούν την διαστρέβλωση και αποσιώπηση της ιστορικής αλήθειας (από τον … "συνωστισμό" της Σμύρνης, δια χειρός Μαρίας Ρεπούση, έως τις… απωθούμενες Σουλιώτισσες στην άκρη του γκρεμού του Ζαλόγγου, δια χειρός Βάσως Ψιμούλη). Κορυφαίο παράδειγμα συστηματικής αποδόμησης, το Κρυφό Σχολειό, που θεωρείται σήμερα… μύθος, με την αγαστή συνεργασία των ΜΜΕ.

Περιληπτικά τα επιχειρήματα της "σχολής" αυτής:

-Δεν υπήρξε η ανάγκη του, αφού ποτέ δεν διώχτηκε η παιδεία των υποδούλων Ελλήνων.

-Δεν υπάρχουν σχετικές πηγές.

-Η Εκκλησία το χρησιμοποίησε, για να θεωρείται ευεργέτιδα του έθνους.

 Η μελέτη του Γιώργου Κεκαυμένου 

Η ενδελεχής μελέτη του Γιώργου Κεκαυμένου "Το Κρυφό Σχολειό: το χρονικό μιας ιστορίας" (κυκλοφόρησε τον περασμένο Δεκέμβριο από τις "Εναλλακτικές Εκδόσεις") διαθέτει:

Πληθώρα πρωτότυπων ιστορικών πηγών για την διωκόμενη παιδεία των υποδούλων σχεδόν σ᾽ όλη την περίοδο της Τουρκοκρατίας.

Μαρτυρίες ξένων περιηγητών, όπως και επιφανών ιερωμένων πριν από την Επανάσταση του 1821 (εντυπωσιακό όταν μιλούν οι τελευταίοι για "γένος των Ελλήνων", "εράσμιον φωνήν ελληνικήν", "διατίμητον ελευθερίαν", "καθωμιλουμένη κοινή των Ελλήνων γλώσσα").

Μαρτυρίες για κρυφά σχολειά, αλλά και για κρυφές εκκλησιές.

Παράλληλα, ο ερευνητής συγγραφέας παραθέτει συνοπτικά τις απόψεις των αναθεωρητών ιστορικών, αντικρούοντάς τες νηφάλια και τεκμηριωμένα με τα στοιχεία, που καταθέτει. Ήτοι:

– Δεκαεπτά μαρτυρίες για την απαγόρευση της παιδείας και της θρησκευτικής ελευθερίας από τους Τούρκους. Ο αρχιγραμματέας του Οικουμενικού Πατριαρχείου Θεοδόσιος Ζυγομαλάς (1580), ο Άγγλος περιηγητής Τζορτζ Σάντις (1610), ο Οικουμενικός Πατριάρχης Κύριλλος Λούκαρης (1620), ο Ιησουΐτης ιερωμένος Φρανσουά Ρικό (1650), ο Άγγλος διπλωμάτης Πολ Ρικό (1678), ο επίσκοπος Καλαβρύτων Ηλίας Μηνιάτης (1688), ο Αδαμάντιος Κοραής (1801), Κρήτες επαναστάτες (1866) κ.α.

– Πέντε πηγές για κλεισίματα σχολείων από τους Τούρκους. Ενδεικτικά ο λόγιος και αγαπημένος μαθητής του Κοραή, Κωνσταντίνος Κούμας, γράφει σε τρίτο πρόσωπο το 1828 για τα παιδικά του χρόνια στη Λάρισα: “Δεκαετής έγινε χωρίς να ίδη ούτε εκκλησίαν (την είχαν κρημνίσει οι Τούρκοι) ούτε κοινόν σχολείον, διότι εφυλάττετο έγκλειστος, δια τον φόβον των Γιανιτσάρων… Πολλοί έπιπταν θύματα των Γιανιτσάρων ατιμωρητί εις τους δρόμους… Η τιμή των αρρένων εθυσιάζετο εις τα άγρια πάθη των”.

– Εννιά μαρτυρίες για κρυφό σχολειό πριν από το 1821, αλλά και μετά έως την απελευθέρωση: Ευγένιος Βούλγαρης (1771), Μάρκος Δραγούμης (1785), Κωνσταντίνος Οικονόμος (1821), Στέφανος Κανέλλος (1822) κ.α.

Ο συγγραφέας δημοσίευσε την πρώτη μορφή της μελέτης του στο κοινωνικό-πολιτικό διαδικτυακό σάιτ Antibaro.gr και την ολοκλήρωσε με το βιβλίο αυτό. Συνοψίζοντας, τονίζει: Οι Τούρκοι επέβαλλαν στους Έλληνες ένα συνεχή και καθολικό περιορισμό, ενίοτε και απαγόρευση της παιδείας. Τυπικά η κεντρική διοίκηση δεν επέβαλλε περιορισμούς κι απαγορεύσεις στους Έλληνες, όμως ανενόχλητα ασκούσαν τυραννική καταπίεση οι τοπικοί Τούρκοι διοικητές, οι γενίτσαροι και ο τουρκικός όχλος με την σιωπηρή ανοχή η αδιαφορία της Υψηλής Πύλης.

Ως "κρυφό σχολειό" θεωρείται κάθε σχολείο, που λειτουργούσε κρυφά από τους Τούρκους είτε σε απόμερες εκκλησίες και μοναστήρια, αλλά και μαθήματα σε σπίτια, που γίνονταν μυστικά από τους Τούρκους. Το Κρυφό Σχολειό δεν αφορά μόνο στην πρώτη σκοτεινή Τουρκοκρατία, αλλά φτάνει έως το πρώτο μισό του 19ου αιώνα και μέχρι τις παρυφές του 20ου. Πλούσια η βιβλιογραφία στο τέλος με τουλάχιστον πενήντα πηγές και διακόσιες αναφορές σε σχετικές μελέτες και άρθρα».

ΠΗΓΗ: Εφημ. ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΤΥΠΟΣ», αρ. τευχ. 1969, 29.03.2013  

Ακολουθεί το ίδιο κείμενο σε πολυτονική γραφή

Ὁ ἱστορικὸς ἀκαδημαϊκὸς κ. Κων. Σβολόπουλος μὲ δήλωσίν του ἀποκαθιστᾶ τὴν παραχάραξιν τῆς ἱστορίας 

Καθοριστικὸς ὁ ρόλος τῆς Ἐκκλησίας εἰς τὴν ἐπανάστασιν τοῦ 1821 τονίζει ὁ ἀκαδημαϊκὸς κ. Κων. Σβολόπουλος καὶ ὑπογραμμίζει ὅτι αὐτὴ ὀφείλεται περισσότερον εἰς τὴν παράδοσιν καὶ τὰς πνευματικὰς ἀξίας τῶν Ἑλλήνων καὶ ὀλιγώτερον εἰς τὸν γαλλικόν διαφωτισμόν.

Ἔρευνα ἀποδεικνύει τὰ τεκμήρια, συμφώνως πρὸς τὰ ὁποῖα τὸ Κρυφὸ Σχολειὸ δὲν ἦτο μῦθος, ὡς λέγουν οἱ πλαστογράφοι – παραχαράκται τῆς ἱστορίας, ἀλλὰ μία πραγματικότης. Ποῖα ἱστορικὰ πρόσωπα, ἀλλὰ καὶ ποῖαι μαρτυρίαι ἀποδεικνύουν ὅτι τὴν παιδείαν τοῦ ὑποδούλου γένους εἶχεν ἀναλάβει ὁ ἱερὸς Κλῆρος εἰς τὰ «Κρυφὰ Σχολειά».

Εἶναι λυπηρὸν νὰ διδάσκεται εἰς Ἑλληνικὰ Πανεπιστήμια ἡ Ὀθωμανικὴ ἱστορία καὶ νὰ μὴ διδάσκεται καθόλου ἡ Ἐπανάστασις τοῦ 1821. Τὸ χειρότερον ὅλων εἶναι ὅτι σήμερον «ντρεπόμεθα» νὰ ὁμιλήσωμεν διὰ τὴν ἐπανάστασιν τῶν προγόνων μας, διότι αὐτὸ ἐπέβαλον διάφοροι δυνάμεις ἀπὸ τὴν πρώτην ἡμέραν τῆς μεταπολιτεύσεως.

Ἡ κρίσις, ἡ ὁποία πλήττει τήν Ἑλλάδα, φαίνεται πὼς βοηθεῖ εἰς τὴν στροφήν πρὸς τὴν ἐθνικήν αὐτογνωσίαν, τὴν «ἀνακάλυψιν» τῆς ἱστορικῆς πραγματικότητος, τὴν ὁποία ἀπωλέσαμεν ἀμέσως μετὰ τὴν πτῶσιν τοῦ στρατιωτικοῦ καθεστῶτος καὶ τὴν ἑδραίωσιν τῆς μεταπολιτευτικῆς δημοκρατίας, ἡ ὁποία εἰς τὸ ὄνομα τοῦ «προοδευτισμοῦ» ἐπλαστογράφησε τήν ἱστορίαν, ἠμφισβήτησε τήν προσφοράν τῆς Ἐκκλησίας εἰς τό ὑπόδουλον γένος (κατά τήν τουρκοκρατίαν), ἐσυκοφάντησε καί ἠμφισβήτησε τήν λειτουργίαν καί τήν προσφοράν τοῦ «Κρυφοῦ Σχολειοῦ» εἰς τήν παιδείαν τοῦ ὑποδούλου Γένους, κατέστρεψε τήν γλῶσσαν κ.λπ. Δέν ἐξηγεῖται ἄλλως ἡ μεγάλη στροφή τῆς ἐφημερίδος «Ἐλευθεροτυπία», ἡ ὁποία εἶναι γνωστή εἰς τό πανελλήνιον διά τόν ἐγκληματικόν πόλεμόν της ἔναντι τῆς Ἐκκλησίας καί τήν διαφορετικήν ἄποψίν της διά ἱστορικά, κοινωνικά, ἐθνικά, οἰκονομικά, πολιτιστικά, ἐκκλησιαστικά, ἐκπαιδευτικά καί ἄλλα ζητήματα.

Ἡ ἐφημερίς παρουσίασεν ἱστορικήν ἔρευναν διά τήν ἐθνικοαπελευθερωτικήν ἐπανάστασιν τοῦ 1821. Εἰς αὐτήν ἐπικρίνει ἐντόνως ὅλας τάς κυβερνήσεις ἀπό τό 1974 ὅτι ἐπεριθωριοποίησαν τήν διδασκαλίαν τῆς ἐπαναστάσεως τοῦ 1821, μέχρι σημείου νά διδάσκεται εἰς ὡρισμένα ἑλληνικά Πανεπιστήμια, ἡ ἱστορία τῆς Ὀθωμανικῆς Αὐτοκρατορίας, ἀλλά ὄχι καί ἡ ἱστορία τῶν Ἑλλήνων κατά τό 1821.

Εἰς τήν ἰδίαν ἔρευναν ὁ ἱστορικός Ἀκαδημαϊκός κ. Κων. Σβολόπουλος ἀναδεικνύει μέ δήλωσίν του τήν προσφοράν τῆς Ἐκκλησίας εἰς τήν Ἐπανάστασιν τοῦ 1821. Ἀκολούθως παρουσιάζει τεκμηριωμένα στοιχεῖα, ἀπό τά ὁποῖα προκύπτει μέ σαφήνειαν ὅτι τό «Κρυφό Σχολειό» δέν ἦτο μῦθος, ὡς ὑποστηρίζει ἡ ψευδοδιανόησις καί οἱ πάσης φύσεως διαστρεβλωταί – πλαστογράφοι τῆς ἱστορίας μας.

Διδάσκεται ἡ Ὀθωμανική ἱστορία, ὄχι τό 1821

Ἀκολούθως παρουσιάζομεν τόν πρόλογον ἐκ τῆς ἱστορικῆς ἐρεύνης τῆς ἐφημερίδος «Ἐλευθεροτυπία» ὑπό ἡμερομηνίαν 22αν Μαρτίου.

Αὐτό ἔχει ὡς ἀκολούθως:

«Ἕνα μᾶλλον πρωτοφανὲς στοιχεῖο χαρακτηρίζει τὴν πανεπιστημιακή μας ἐκπαίδευση σήμερα: ἡ πλήρης σιωπὴ γιὰ τὸ 1821 καὶ ἡ κατάργηση ἀπὸ ὅλα σχεδὸν τὰ τμήματα Ἱστορίας τῆς διδασκαλίας αὐτοῦ τοῦ μαθήματος, ποὺ μέχρι πρὶν ἀπὸ κάποια χρόνια ἦταν φυσικὰ ὑποχρεωτικό. Εἶναι ἐντυπωσιακὸ τὸ γεγονὸς πὼς μετὰ τὴν ἀποχώρηση τοῦ καθηγητῆ Βασίλη Σφυρόερα ἀπὸ τὸ ΠανεπιστήμιοἈθηνῶν, δὲν ἐξελέγη κανένας νεώτερος καθηγητής, ἐξειδικευμένος στὴν Ἐπανάσταση τοῦ 1821. Ἡ θέση ἔμεινε -καὶ μένει κενή! Μοιάζει ἀπίστευτο, ἀλλὰ εἶναι γεγονός: σὰν νὰ ντρεπόμαστε γιὰ τὸν ἀγώνα τῆς ἀνεξαρτησίας μας ἀπὸ τὸν τουρκικὸ ζυγό. Καὶ ἔτσι τὸ πρῶτο ἐκπαιδευτικὸ ἵδρυμα τῆς Χώρας ἀγνοεῖ τὸ ᾽21 καὶ ἔχει μεταφέρει τὸ μάθημα αὐτὸ στὸν χῶρο τῶν ἐπιλεγομένων μαθημάτων, μαζὶ μὲ ἄλλα πολλά! Ἐρευνώντας τὰ προγράμματα σπουδῶν τῶν πανεπιστημιακῶν τμημάτων Ἱστορίας σὲ ὅλη τὴν Ἑλλάδα, διαπιστώνουμε μὲ ἔκπληξη ὅτι τὸ μάθημα "Ἑλληνικὴ Ἐπανάσταση" παραμένει ὑποχρεωτικὸ μόνον σὲ δύο πανεπιστήμια, περιφερειακά: στὸ Ἰόνιο καὶ στὸ Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου. Τὸ μάθημα ὑπάρχει ἐπίσης ὡς προαιρετικὸ στὸ Πανεπιστήμιο Ἀθηνῶν καὶ στὸ ΑΠΘ, δηλαδὴ ἔχει ὑποβαθμιστεῖ ἐντελῶς, οὐσιαστικὰ ἔχει χαθεῖ! Καὶ ἔχει καταργηθεῖ ἐντελῶς σὲ ὅλα τὰ ἄλλα πανεπιστήμια: Ἰωαννίνων, Κρήτης, Θεσσαλίας, Θράκης καὶ Αἰγαίου. Σκανδαλῶδες Τὸ ζήτημα εἶναι πρωτοφανὲς καὶ σκανδαλῶδες γιὰ τὴν ἀκαδημαϊκὴ τάξη, διότι δὲν μιλᾶμε γιὰ ἕνα ὁποιοδήποτε μάθημα Ἱστορίας, ἀλλὰ γιὰ τὸ κορυφαῖο ἴσως ζήτημα τοῦ νεωτέρου Ἑλληνισμοῦ. Τί ἔχει μπεῖ στὴ θέση αὐτοῦ τοῦ μαθήματος; Στὸ Πανεπιστήμιο Ἀθηνῶν διδάσκεται ὑποχρεωτικὰ ἡ Ὀθωμανικὴ Ἱστορία καὶ προαιρετικὰ ἡ Ἑλληνικὴ Ἐπανάσταση! Εἶναι σὰν νὰ πᾶμε στὴν Ἀμερικὴ ἢ στὴν Γαλλία καὶ νὰ μὴ βρίσκουμε στὰ πανεπιστήμια ἀνθρώπους νὰ διδάσκουν τὴν Ἀμερικανικὴ Ἀνεξαρτησία ἢ τὴν Γαλλικὴ Ἐπανάσταση καὶ στὴν θέση τους νὰ διδάσκονται μαθήματα γιὰ τὴν ἰαπωνικὴ ἢ τὴν γερμανικὴ Ἱστορία! Στὸ Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας μπορεῖ κανεὶς νὰ βρεῖ μαθήματα γιὰ τὴν διατροφὴ ἐπὶ Τουρκοκρατίας, ἀλλὰ δὲν θὰ βρεῖ πουθενὰ τὸν Καραϊσκάκη φυσικά. Τὰ ἴδια καὶ χειρότερα συμβαίνουν σὲ ὅλα τὰ ἱδρύματα, ὅπου τὸ ᾽21 ἀπουσιάζει ἐντυπωσιακά. Σὰν νὰ ντρέπονται οἱ σύγχρονοι Ἕλληνες γιὰ τὴν πρόσφατη Ἱστορία τους. Γιατί λοιπὸν ἡ σιωπὴ γιὰ τὸ ᾽21; Οἱ ἀπαντήσεις στὸ ἐρώτημα αὐτὸ ἴσως νὰ ἀνοίγουν ἕνα πολὺ σοβαρὸ ζήτημα γιὰ τὴν αὐτοσυνείδηση τοῦ νέου Ἑλληνισμοῦ καὶ κυρίως γιὰ τὴν μεταπολιτευτική μας ἐκπαιδευτικὴ κατάσταση».

Ὁ Ἀκαδημαϊκός κ. Κων. Σβολόπουλος

Ὁ ἱστορικὸς-Ἀκαδημαϊκός κ. Κων. Σβολόπουλος ἀπαντῶν εἰς ἐρωτήσεις τῆς «Ἐλευθεροτυπίας» διὰ τὸ 1821 ἐτόνισεν ὅτι ἦτο καθοριστικὸς ὁ ρόλος τῆς Ἐκκλησίας, ἀλλὰ καὶ τοῦ φιλελληνισμοῦ εἰς τὴν Ἐπανάστασιν τοῦ 1821. Ὁ κ. Σβολόπουλος ἐπισημαίνει ἐπίσης ὅτι ὁ Γαλλικὸς Διαφωτισμός, εἰς τὸν ὁποῖον πολλοὶ παραχαράκται τῆς ἱστορίας ἀποδίδουν τὴν Ἐπανάστασιν τοῦ 1821, «δὲν θὰ ἀρκοῦσε πιθανῶς ἂν δὲν εἶχε ὑπάρξει ἡ ἀδιάπτωτη, συμπαγής, πνευματική παράδοση, ποὺ συνέχει τοὺς Ἕλληνας».

Προσέθεσε δέ, μεταξύ ἄλλων, ὅτι: «Ἡ σταθερή, τέλος, ἐπαναστατικὴ ροπὴ τῶν Ἑλλήνων, προϊὸν ἀκριβῶς τῆς σύμπτωσης τῶν παραδοσιακῶν ἀρχῶν καὶ ἐξωτερικῶν ἐπιδράσεων, στὴ βάση τῆς ἐλευθερίας τῶν λαῶν νὰ ἐπιλέγουν τὴν μορφὴ τῆς διακυβερνήσεώς τους, ἐξηγεῖ ἐπίσης τὴν ἔκρηξη τῆς Ἑλληνικῆς ἐπανάστασης».

Ἐρωτηθείς εἰδικώτερον διὰ τὸν ρόλον τῆς Ἐκκλησίας ἀναδεικνύει τὸν ρόλον της εἰς τήν ἐπανάστασιν καὶ εἰς ὁλόκληρον τὴν πορείαν τοῦ ὑποδούλου γένους. Παραθέτομεν τὴν σχετικὴν ἐρώτησιν καὶ τὴν ἀπάντησιν:

«Θὰ ἤθελα, τέλος, δύο λόγια γιὰ τὸν ρόλο τῆς Ἐκκλησίας κατὰ τὴν διάρκεια τῆς Τουρκοκρατίας, ἀλλὰ καὶ κατὰ τὴν Ἐπανάσταση. Δὲν πρέπει νὰ συγχέουμε τὴν Ἐκκλησία ἡ ὁποία, ὑφισταμένη ἀνυπέρβλητες πιέσεις, χρειάστηκε νὰ ἱκανοποιεῖ ἐν μέρει κάποτε αἰτήματα τοῦ κατακτητῆ, μὲ τὴν μεγάλη πλειονότητα τῶν ἐκκλησιαστικῶν, οἱ ὁποῖοι στάθηκαν στὸ πλευρὸ τῶν ἐπαναστατῶν. Ἡ Ἐκκλησία, στὸ σύνολό της, συνέβαλε καθοριστικὰ στὴν διατήρηση τῆς φυσιογνωμίας τοῦ γένους, διαφυλάττοντας τὴν πνευματική του ὑπόσταση, διατηρώντας μέσῳ τῆς ἀντιγραφῆς τὰ κλασικὰ ἔργα, διαφοροποιώντας, θρησκευτικὰ καὶ ἐθνικά, τὸν ὑπόδουλο ἀπὸ τὸν κατακτητή».

Μὲ τὰς θέσεις του αὐτὰς ὁ ἱστορικὸς Ἀκαδημαϊκὸς καταρρίπτει ὅλους τοὺς μύθους, τοὺς ὁποίους ἐκαλλιέργησε καί συνετήρησεν ἡ Ἀριστερὰ μὲ τὴν δῆθεν προοδευτικὴν διανόησιν, συμφώνως πρός τήν ὁποίαν
1ον) ἡ Ἐπανάστασις τοῦ 1821 δὲν εἶχεν ἐθνικοαπελευθερωτικὰ κίνητρα
2ον) ἡ Ἐκκλησία ὄχι μόνον δέν προσέφερεν εἰς τὸ ὑπόδουλον γένος, ἀλλὰ ἦτο καὶ βαθύτατα διχασμένη κατά τήν κήρυξιν τῆς Ἐπαναστάσεως. Ἐπίσης ὁ Ἀκαδημαϊκός καταρρίπτει καί τόν ἄλλον μῦθον τῶν ψευτοπροοδευτικῶν ὅτι ἡ Ἐπανάστασις ἦτο ἀποτέλεσμα τῆς Γαλλικῆς Ἐπαναστάσεως.

Τό «Κρυφό Σχολειό» δέν ἦτο μῦθος

Ἡ ἐφημερίς, ἡ ὁποία ἐφιλοξένησε καί τάς ἀπόψεις ἄλλων Ἀκαδημαϊκῶν (ὡς ἐπὶ παραδείγματι τοῦ Πρυτάνεως κ. Θεοδ. Πελεγρίνη), οἱ ὁποῖοι τονίζουν ὅτι ἡ Ἐπανάστασις ἦτο ἐθνική (καὶ ἄρα ὄχι ταξικὴ ὡς ὑπεστήριξαν προσφάτως καθηγηταὶ Μέσης Ἐκπαιδεύσεως καὶ διανοούμενοι, ἀνήκοντες εἰς τὸ ΚΚΕ καὶ ἐν γένει εἰς τὴν ἀριστεράν). Ἀκολούθως ἡ ἐφημερίς παρουσιάζει στοιχεῖα, ἀπό τά ὁποῖα προκύπτει ὅτι τό «Κρυφόν Σχολεῖον» εἶναι ἱστορική πραγματικότης καί ὄχι μῦθος.

Παραθέτομεν τά στοιχεῖα ὡς τά παρουσίασεν ὁ κ. Γεώργιος Βιδάλης. Αὐτά ἔχουν ὡς ἀκολούθως:

- «Τὴν ἑλληνικὴν γλῶσσαν ἀνὰ κράτος ἀφανίσαι ἠβουλήθησαν… ὅτι ἡμᾶς τῆς πατρίου φωνῆς μικροῦ ἀπεξένωσαν, τῷ τε κωλύειν τὰ ἑλληνικὰ μαθήματα ἑλληνιστὶ παραδίδοσθαι καὶ τῷ τὰς βίβλους ἡμῶν ἀφανίσαι τε καὶ κατακρύψαι». [Πατριάρχης Ἀλεξανδρείας Μητροφάνης (1627)].

– «Εὑρίσκομαι χρεώστης εἰς ἐσένα, τέκνον, ὅπου μήτε ἑλληνικήν, μήτε λατινικὴν ἔλαβες μάθησιν. Ἔμαθες νὰ διαβάζης ἐλευθέρως, ἴσως μήτε ἐλευθέρως, εἰς τὰ ἁπλᾶ τῆς ἐκκλησίας μας βιβλία». [Μακάριος Χριστιανόπουλος, ἱεροκήρυκας τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου (1743)]

– «Ἡ μὲν πρὸ ὑμῶν νεολαία, εἰς ἣν ἀνήκομεν ἡμεῖς, οἱ ἤδη παλαιοί, εἰς δούλην τὴν Ἑλλάδα ἐξεπαιδεύετο… Ἐδιδάσκετο λαθραίως ἐν ὑπογείοις καὶ ἐν ταῖς ὀπαῖς τῆς γῆς, τὸν τύραννον διαφεύγουσα». [Ὁ πανεπιστημιακὸς καθηγητὴς Νομικῆς Γεώργιος Μαυροκορδάτος, κατὰ τὴν ἀνάληψη τῆς πρυτανείας (1849)].

– «Μόνοι των οἱ Ἕλληνες ἐφρόντιζαν διὰ τὴν παιδείαν, ἡ ὁποία ἐσυνίστατο εἰς τὸ νὰ μανθάνουν τὰ κοινὰ γράμματα καὶ ὀλίγην ἀριθμητικὴν ἀκανόνιστον. Ἐν ἐλλείψει δὲ διδασκάλου, ὁ ἱερεὺς ἐφρόντιζε περὶ τούτου. Ὅλα αὐτὰ ἐγίνοντο ἐν τῷ σκότει καὶ προφυλακτὰ ἀπὸ τοὺς Τούρκους». [Ὁ πρῶτος ὑπασπιστὴς τοῦ Κολοκοτρώνη Φώτιος Χρυσανθόπουλος ἢ Φωτᾶκος στὰ "Ἀπομνημονεύματά" του (1873)].

– «Κανένα βιβλίο τυπωμένο στὴν Ἀθήνα δὲν γινόταν δεκτὸ στὰ σχολεῖα τῆς Ἠπείρου. Ἦταν ἐπιβεβλημένο νὰ τὰ προμηθεύονται ὅλα ἀπὸ τὴν Κωνσταντινούπολη. Ἡ ἑλληνικὴ Ἱστορία ἦταν ἀπαγορευμένη. Στὴν περίπτωση αὐτὴ λειτουργοῦσαν πρόσθετα κρυφὰ μαθήματα… Ὁ νεαρὸς Ἠπειρώτης μάθαινε γιὰ τὴν μητέρα Πατρίδα, διδασκόταν τὸν Ἐθνικό της Ὕμνο, τὰ ποιήματά της, τοὺς ἥρωές της. Οἱ μαθητὲς κρατοῦσαν στὰ χέρια τους τὴν ζωὴ τῶν δασκάλων τους. Μία ἀκριτομύθια, μία καταγγελία ἦταν ἀρκετή». [Ὁ Γάλλος δημοσιογράφος Ρενὲ Πιὸ περιηγούμενος τὴν Ἤπειρο, ποὺ μόλις εἶχε ἀπελευθερωθεῖ ἀπὸ τὸν ἑλληνικὸ στρατὸ (1913)].

Αἱ διακεκαυμέναι Ἀλήθειαι ἑνός «μύθου»

Ὁ κ. Γεώργιος Βιδάλης ὑπὸ τὸν ἀνωτέρω τίτλον ἔγραψεν εἰς τὴν «Ἐλευθεροτυπίαν»:

« "Τὸ πρῶτο βῆμα γιὰ νὰ ἐξοντώσεις ἕνα ἔθνος, εἶναι νὰ διαγράψεις τὴν μνήμη του. Νὰ καταστρέψεις τὰ βιβλία του, τὴν κουλτούρα του, τὴν ἱστορία του. Μετὰ νὰ βάλεις κάποιον νὰ γράψει νέα βιβλία, νὰ κατασκευάσει μία νέα παιδεία, νὰ ἐπινοήσει μία νέα ἱστορία. Δὲν θὰ χρειαστεῖ πολὺς καιρὸς γιὰ νὰ ἀρχίσει αὐτὸ τὸ ἔθνος νὰ ξεχνᾶ ποιὸ εἶναι καὶ ποιὸ ἦταν" (Μίλαν Κούντερα). Τὰ τελευταῖα εἴκοσι χρόνια διάφοροι ἐπιστήμονες, ἱστορικοί, φιλόλογοι, δημοσιογράφοι, μὲ βιβλία ἢ ἄρθρα τους, προσπαθοῦν νὰ ἀναθεωρήσουν καὶ νὰ "ἐκσυγχρονίσουν" τὴν ἑλληνικὴ ἱστορία γιὰ τὸ καλό μας. Κάτι χρήσιμο ἐφ᾽ ὅσον χρησιμοποιοῦν νέες πηγὲς, ποὺ φωτίζουν τὸ παρελθόν. Συνήθως ὅμως ἐπιχειροῦν τὴν διαστρέβλωση καὶ ἀποσιώπηση τῆς ἱστορικῆς ἀλήθειας (ἀπὸ τὸν … "συνωστισμὸ" τῆς Σμύρνης, διὰ χειρὸς Μαρίας Ρεπούση, ἕως τίς… ἀπωθούμενες Σουλιώτισσες στὴν ἄκρη τοῦ γκρεμοῦ τοῦ Ζαλόγγου, διὰ χειρὸς Βάσως Ψιμούλη). Κορυφαῖο παράδειγμα συστηματικῆς ἀποδόμησης, τὸ Κρυφὸ Σχολειό, ποὺ θεωρεῖται σήμερα… μῦθος, μὲ τὴν ἀγαστὴ συνεργασία τῶν ΜΜΕ.

Περιληπτικὰ τὰ ἐπιχειρήματα τῆς "σχολῆς" αὐτῆς:

-Δὲν ὑπῆρξε ἡ ἀνάγκη του, ἀφοῦ ποτὲ δὲν διώχτηκε ἡ παιδεία τῶν ὑποδούλων Ἑλλήνων.

-Δὲν ὑπάρχουν σχετικὲς πηγές.

-Ἡ Ἐκκλησία τὸ χρησιμοποίησε, γιὰ νὰ θεωρεῖται εὐεργέτιδα τοῦ ἔθνους.

Ἡ μελέτη τοῦ Γιώργου Κεκαυμένου

Ἡ ἐνδελεχὴς μελέτη τοῦ Γιώργου Κεκαυμένου "Τὸ Κρυφὸ Σχολειό: τὸ χρονικὸ μιᾶς ἱστορίας" (κυκλοφόρησε τὸν περασμένο Δεκέμβριο ἀπὸ τὶς "Ἐναλλακτικὲς Ἐκδόσεις") διαθέτει:

Πληθώρα πρωτότυπων ἱστορικῶν πηγῶν γιὰ τὴν διωκόμενη παιδεία τῶν ὑποδούλων σχεδὸν σ᾽ ὅλη τὴν περίοδο τῆς Τουρκοκρατίας.

Μαρτυρίες ξένων περιηγητῶν, ὅπως καὶ ἐπιφανῶν ἱερωμένων πρὶν ἀπὸ τὴν Ἐπανάσταση τοῦ 1821 (ἐντυπωσιακὸ ὅταν μιλοῦν οἱ τελευταῖοι γιὰ "γένος τῶν Ἑλλήνων", "ἐράσμιον φωνὴν ἑλληνικήν", "διατίμητον ἐλευθερίαν", "καθωμιλουμένη κοινὴ τῶν Ἑλλήνων γλῶσσα").

Μαρτυρίες γιὰ κρυφὰ σχολειά, ἀλλὰ καὶ γιὰ κρυφὲς ἐκκλησιές.

Παράλληλα, ὁ ἐρευνητὴς συγγραφέας παραθέτει συνοπτικὰ τὶς ἀπόψεις τῶν ἀναθεωρητῶν ἱστορικῶν, ἀντικρούοντάς τες νηφάλια καὶ τεκμηριωμένα μὲ τὰ στοιχεῖα, ποὺ καταθέτει. Ἤτοι:

– Δεκαεπτὰ μαρτυρίες γιὰ τὴν ἀπαγόρευση τῆς παιδείας καὶ τῆς θρησκευτικῆς ἐλευθερίας ἀπὸ τοὺς Τούρκους. Ὁ ἀρχιγραμματέας τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου Θεοδόσιος Ζυγομαλᾶς (1580), ὁ Ἄγγλος περιηγητὴς Τζὸρτζ Σάντις (1610), ὁ Οἰκουμενικὸς Πατριάρχης Κύριλλος Λούκαρης (1620), ὁ Ἰησουΐτης ἱερωμένος Φρανσουὰ Ρικὸ (1650), ὁ Ἄγγλος διπλωμάτης Πὸλ Ρικὸ (1678), ὁ ἐπίσκοπος Καλαβρύτων Ἠλίας Μηνιάτης (1688), ὁ Ἀδαμάντιος Κοραῆς (1801), Κρῆτες ἐπαναστάτες (1866) κ.ἄ.

– Πέντε πηγὲς γιὰ κλεισίματα σχολείων ἀπὸ τοὺς Τούρκους. Ἐνδεικτικὰ ὁ λόγιος καὶ ἀγαπημένος μαθητὴς τοῦ Κοραῆ, Κωνσταντῖνος Κούμας, γράφει σὲ τρίτο πρόσωπο τὸ 1828 γιὰ τὰ παιδικά του χρόνια στὴ Λάρισα: “Δεκαετὴς ἔγινε χωρὶς νὰ ἴδη οὔτε ἐκκλησίαν (τὴν εἶχαν κρημνίσει οἱ Τοῦρκοι) οὔτε κοινὸν σχολεῖον, διότι ἐφυλάττετο ἔγκλειστος, διὰ τὸν φόβον τῶν Γιανιτσάρων… Πολλοὶ ἔπιπταν θύματα τῶν Γιανιτσάρων ἀτιμωρητὶ εἰς τοὺς δρόμους… Ἡ τιμὴ τῶν ἀρρένων ἐθυσιάζετο εἰς τὰ ἄγρια πάθη των”.

– Ἐννιὰ μαρτυρίες γιὰ κρυφὸ σχολειὸ πρὶν ἀπὸ τὸ 1821, ἀλλὰ καὶ μετὰ ἕως τὴν ἀπελευθέρωση: Εὐγένιος Βούλγαρης (1771), Μάρκος Δραγούμης (1785), Κωνσταντῖνος Οἰκονόμος (1821), Στέφανος Κανέλλος (1822) κ.ἄ.

Ὁ συγγραφέας δημοσίευσε τὴν πρώτη μορφὴ τῆς μελέτης του στὸ κοινωνικὸ-πολιτικὸ διαδικτυακὸ σάιτ Antibaro.gr καὶ τὴν ὁλοκλήρωσε μὲ τὸ βιβλίο αὐτό. Συνοψίζοντας, τονίζει: Οἱ Τοῦρκοι ἐπέβαλλαν στοὺς Ἕλληνες ἕνα συνεχῆ καὶ καθολικὸ περιορισμό, ἐνίοτε καὶ ἀπαγόρευση τῆς παιδείας. Τυπικὰ ἡ κεντρικὴ διοίκηση δὲν ἐπέβαλλε περιορισμοὺς κι ἀπαγορεύσεις στοὺς Ἕλληνες, ὅμως ἀνενόχλητα ἀσκοῦσαν τυραννικὴ καταπίεση οἱ τοπικοὶ Τοῦρκοι διοικητές, οἱ γενίτσαροι καὶ ὁ τουρκικὸς ὄχλος μὲ τὴν σιωπηρὴ ἀνοχὴ ἢ ἀδιαφορία τῆς Ὑψηλῆς Πύλης.

Ὡς "κρυφὸ σχολειὸ" θεωρεῖται κάθε σχολεῖο, ποὺ λειτουργοῦσε κρυφὰ ἀπὸ τοὺς Τούρκους εἴτε σὲ ἀπόμερες ἐκκλησίες καὶ μοναστήρια, ἀλλὰ καὶ μαθήματα σὲ σπίτια, ποὺ γίνονταν μυστικὰ ἀπὸ τοὺς Τούρκους. Τὸ Κρυφὸ Σχολειὸ δὲν ἀφορᾶ μόνο στὴν πρώτη σκοτεινὴ Τουρκοκρατία, ἀλλὰ φτάνει ἕως τὸ πρῶτο μισὸ τοῦ 19ου αἰώνα καὶ μέχρι τὶς παρυφὲς τοῦ 20οῦ. Πλούσια ἡ βιβλιογραφία στὸ τέλος μὲ τουλάχιστον πενήντα πηγὲς καὶ διακόσιες ἀναφορὲς σὲ σχετικὲς μελέτες καὶ ἄρθρα».

ΠΗΓΗ: Εφημ. ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΤΥΠΟΣ», αρ. τ. 1969, 29.03.2013