ΤΗΛΕΟΡΑΣΗ:

ΜΕΣΟ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ἤ ΟΡΓΑΝΟ ΠΑΡΑΚΜΗΣ ΚΑΙ ΕΞΑΘΛΙΩΣΗΣ;

                                        Της Ελένης Σταμούλου-Θεολόγου

Ὁ αἰῶνας πού φεύγει σημειώθηκε ἀπό μία σειρά ἐπιτευγμάτων τόσο τῆς Τεχνολογίας, ὅσο καί τῆς ἐπιστήμης, τά ὁποῖα ἔλαβαν χώρα, μέ σκοπό τήν βελτίωση τῶν συνθηκῶν τῆς ζωῆς τοῦ ἀνθρώπου.

Μέσα στίς ἐφευρέσεις τοῦ 20ου αἰῶνα εἶναι καί ἡ τηλεόραση. Ἡ δημιουργία τοῦ θαύματος αὐτοῦ τῆς ἐπιστημονικῆς Τεχνολογίας, στηρίζεται στήν ἐκμετάλλευση τῶν φυσικῶν νόμων τοῦ Δημιουργοῦ, ὅπως εἶναι τά ἐρτζιανά κύματα, τά ὁποία ἔχουν τή δυνατότητα νά ταξιδεύουν ταχύτατα ἰδέες καί εἰκόνες διευκολύνοντας τήν ἄμεση ἐνημέρωση τοῦ κοινοῦ.

Ὅμως ἐνῶ ἡ ἐφεύρεση αὐτή καθ’ ἑαυτή ἀποσκοπεῖ στήν ἐξέλιξη καί πρόοδο τοῦ ἀνθρωπίνου πνεύματος, δυστυχῶς παρατηρεῖται τό ἀκριβῶς ἀντίθετο, δηλ. μία πνευματική ὀκνηρία ἀπό μικρούς καί μεγάλους, ἡ ὁποία ἀναπόφευκτα ὁδηγεῖ σέ μία σειρά ἀπό προβλήματα πού ὄχι μόνο δέν βοηθοῦν τόν πολιτισμό, ἀλλά ἀντίθετα παραμορφώνουν τήν οὐσία καί τό νόημά του. Γιατί ὁ πολιτισμός ἀφορᾶ τήν πραγμάτωση τῶν δυνατοτήτων τῆς ἀνθρωπίνης φύσεως γιά τό ἀγαθό. Δηλαδή πολιτισμένη κοινωνία εἶναι αὐτή πού ἐκμεταλλευόμενη κάθε δυνατότητα πού τῆς παρέχεται ἀπό τήν ἐπιστήμη, τήν τεχνολογία ἤ τόν κριτικό λόγο γενικότερα, στοχεύει σ’ ἕνα ἀποτέλεσμα πού θά ἀποβεῖ ὅσο τό δυνατό πιό ἀγαθό, καλό καί σωστό γιά τό σύνολο, παράγοντας μέ αὐτόν τόν τρόπο πρόοδο. Σήμερα ὅμως πόσο πετυχαίνεται ἡ πνευματική ἀφύπνιση καί ἐγρήγορση τοῦ ἀνθρωπίνου πνεύματος ἀπό τά σύγχρονα Μ.Μ.Ε. καί ἰδιαιτέρως τῆς τηλεοράσεως, γιατί αὐτή εἶναι πού ἔρχεται σέ ἀμεσότερη ἐπαφή μέ τό κοινό.

Ἡ προβολή ἐκπομπῶν καί ταινιῶν ὅπως γίνονται σήμερα, δυστυχῶς βοηθοῦν ἀφ’ ἑνός μέν στήν παραπληροφόρηση τοῦ κοινοῦ, ἀφ’ ἑτέρου δέ σέ μία μαζική νάρκωση, γεγονότα πού ἐπισημαίνουν ἕναν μεγάλο κίνδυνο πνευματικῆς ἀναπηρίας καί ἠθικοῦ ἀκρωτηριασμοῦ. Ἄν δέ ληφθεῖ ὑπ’ ὄψιν ὅτι ὁ χῶρος τοῦ ἀσυνειδήτου λαμβάνει διαφόρους ἐρεθισμούς καί μηνύματα, χωρίς τήν παρεμβολή λογικῆς καί κριτικῆς ἐπεξεργασίας, τότε ὅλοι μας θά παραδεχτοῦμε πώς ἔχουμε ἐνώπιόν μας ἕνα μεγάλο πρόβλημα.

Τοῦ λόγου τό ἀληθές ἐπιβεβαιώνει ἡ ἴδια ἡ τηλεόραση μέ τό πρόγραμμά της. Στό «μενού της» περιλαμβάνονται καί τά ἐξῆς: «Βία, ἔγκλημα, σέξ, αἷμα, ἀστρολογία» κι ἀπό τήν ἀνάποδη, δηλαδή: «σφαγές ἐν ὀνόματι τῆς δικαιοσύνης καί τῆς ἐλευθερίας, ἔξαρση τῶν ἐλευθέρων σεξουαλικῶν σχέσεων ἐν ὀνόματι τῆς ἀνεξαρτησίας καί τῆς αὐτονομίας, βιαιοπραγίες καί ἐγκλήματα, προκειμένου νά ἐπιτευχθοῦν κάποιοι στόχοι».

Ἐπίσης ὡς ἐπιτυχημένος ἄνθρωπος τῶν ἡμερῶν μας προβάλλεται ὁ δυναμικός καριερίστας, ὁ ὁποῖος μέ τή δύναμη τοῦ πλούτου ἰσοπεδώνει κάθε ἀνθρώπινη ἀξία, φτάνοντας ἔτσι στήν κορυφή τῶν φιλοδοξιῶν του.

Κάθε φορά βέβαια πού γίνεται προσπάθεια μέσα ἀπό ἐκπομπές νά δοθεῖ μία ὀρθόδοξη λύση καί τοποθέτηση, σέ συγκεκριμένο πρόβλημα πού συζητεῖται, οἱ περισσότεροι ἀπό τούς παρουσιαστές δημιουργοῦν μεγάλη σύγχιση, διαψεύδοντας καί ἀπορρίπτοντας τήν ὀρθή καί σωστή γνώμη, πού ἔτσι κι ἀλλιῶς φαίνεται ξένη καί ἀνυπόστατη συγκρινόμενη μέ τίς ὑπόλοιπες κοινές ἀποδεκτές ἀπό ὅλους. Καταλάβατε τί γίνεται; Ἡ Ὀρθοδοξία μας παρουσιάζεται σάν ψέμα.

Σέ μία τηλεοτική ἐκπομπή τοῦ ΣΚΑÏ πού τήν παρακολούθησαν πολλοί τηλεθεατές, ὁ παρουσιαστής ὑποστήριξε μεταξύ ἄλλων καί τά ἐξῆς: «Μά Πάτερ μου, στόν Μεσαίωνα ζοῦμε καί θά ἀρνηθοῦμε τίς ἐλεύθερες σεξουαλικές σχέσεις»;;; Σάν νά μᾶς ἔλεγε αὐτός ὁ κύριος ὅτι τό κήρυγμα τοῦ Χριστοῦ καί τῆς Ἐκκλησίας Του περί τοῦ θανασίμου ἁμαρτήματος τῆς πορνείας, εἶναι... ἀνοησίες.

Δυστυχῶς οἱ περισσότερες ἐκπομπές εἶναι ἀρνητικές τῶν ὀρθοδόξων μηνυμάτων καί διδασκαλιῶν, πολεμῶντας ὅσους ἀγωνίζονται στό ὄνομά τους, δημιουργῶντας τίς πιό πολλές φορές φανταστικά σκάνδαλα, μέ ἀποτέλεσμα τόν κλονισμό τῆς πίστεως τοῦ κόσμου στίς ἠθικές χριστιανικές ἀξίες καί στόν Χριστιανισμό καί τήν Ὀρθοδοξία γενικότερα.

Θά μπορούσαμε νά ποῦμε ὅτι ἡ τηλεόραση καί τά Μ.Μ.Ε. ἀποτελοῦν τή λεγομένη, τέταρτη ἐξουσία, ἡ ὁποία εἶναι παντοδύναμη καί ἐλέγχει καθοριστικά τήν κοινή γνώμη κι ὄχι ἁπλά ἀποτελοῦν τήν τετάρτη ἐξουσία ἀλλά ἐπηρεάζουν ἄμεσα τίς ὑπόλοιπες τρεῖς, ἤτοι τήν νομοθετική, τήν δικαστική καί τήν ἐκτελεστική, ἀφοῦ κάθε ἀρχή καί ἐξουσία τοῦ πολιτισμοῦ μιᾶς σημερινῆς κοινωνίας προβάλλεται καί διαδίδεται μέσα ἀπό κάποιες τηλεοπτικές ἤ ραδιοφωνικές συχνότητες.

Πόση πικρία ἀφήνει ἡ διάψευση τῶν ἐλπίδων, ἀπό τήν κατάχρηση τῆς ἐπιστήμης. Διότι μέ τήν δημιουργία τῆς ἰδιωτικῆς τηλεοράσεως στήν ἀρχή ἤλπιζαν πολλοί, πώς ἐπειδή θά ὑπῆρχε κάποια πολυφωνία στήν κοινωνία μας, θά ῆταν εὐκολότερο νά λάμψει ἡ ἀλήθεια. Τό σωστό θά ἦταν εὔκολο νά ἐντοπιστεῖ. Ἀλλοίμονο ὅμως. Μέσα σ’ αὐτή τήν πολυφωνία ἀποπροσανατολίστηκε ὁ κόσμος μέ ἀποτέλεσμα ὄχι νά ψάχνει γιά τήν ταυτότητά του, ἀλλά νά ἀγνοεῖ πώς ἔχει ταυτότητα καί πρέπει νά τή βρεῖ. Πλύση ἐγκεφάλου ἔχουν ὑποστεῖ ὅλες οἱ ἡλικίες. Ἀπό τό νήπιο ὡς τό γέρο. Οἱ γονεῖς δέν ἐπικοινωνοῦν μέ τά παιδιά τους, γιατί ὁ ἐλάχιστος χρόνος πού περισσεύει στούς μέν, ἤ στά δέ, ἀφιερώνεται οἰκογενειακῶς στήν ταινία τοῦ Ράμπο π.χ. καί θαυμάζεται ἀπό γονεῖς καί παιδιά ἡ καταπληκτική εὐφυΐα τοῦ πρωταγωνιστῆ, τήν ὁποία χρησιμοποιεῖ γιά νά σκοτώσει πληθώρα ἐχθρῶν πού τόν κυνηγούσαν, ἐπειδή ἦταν ὁ μόνος τρόπος νά τούς ξεφύγει. Τί ὅμορφη εἰκόνα! Οἰκογενειακή σύναξις μπροστά στό «χαζοκούτι». Καί τί περιεχόμενο ἡ ὑπόθεση τῆς ταινίας!

Ὕστερα ἀπό αὐτά πῶς εἶναι δυνατόν νά μήν θυμηθεῖ κανείς τά προφητικά λόγια τοῦ μεγάλου μας Ἁγίου Κοσμᾶ τοῦ Αἰτωλοῦ πού ἔλεγε πώς θά ἔρθει ἐποχή, κατά τήν ὁποία «θά μπεῖ ὁ διάβολος στό σπίτι μας καί τά κέρατά του θά εἶναι στίς στέγες»; Στήν τηλεόραση ἀναφερόταν ὁ Ἅγιος τῆς ὁποίας τά κέρατα εἶναι ἡ κεραία καί πού ἡ θέση της εἶναι στήν ταράτσα ἤ τήν σκεπή. Διαφωνεῖται πώς εἶναι ἔτσι;

Βεβαίως δέν καταδικάζεται τό ὄργανο ὡς ὄργανο, ἡ τηλεόραση δηλαδή, ἀλλά ἡ κακή της χρήση ἀπό τόν ἄνθρωπο. Ὅπως ἀκριβῶς συμβαίνει καί μέ ἕνα μαχαίρι. Τό μαχαίρι μπορεῖ ἀπό τή μία νά φανεῖ χρήσιμο σέ κάποιον κι ἀπό τήν ἄλλη νά προκαλέσει ζημιά. Ἀναλόγως δηλαδή ἀπό τήν χρησιμοποίησή του.

Πρός πίστωσιν ὅμως τῶν ἀνωτέρων ἁπλοïκῶν σκέψεων σᾶς παραθέτουμε αὐτούσια τά λόγια τοῦ Ἁγίου Μαξίμου τοῦ Ὁμολογητοῦ γιά νά πειστεῖτε κι ἐσεῖς ὅτι «οὐ κακόν ἡ τηλεόρασις ἀλλ’ ἡ κακή χρήσις αὐτῆς».

Λέγει λοιπόν ὁ Ἅγιος Μάξιμος ὅτι:

«οὐ τά βρώματα κακά ἀλλ’ ἡ γαστριμαργία, οὐδέ ἡ παιδοποιΐα ἀλλ’ ἡ πορνεία, οὐδέ τά χρήματα ἀλλ’ ἡ φιλαργυρία, οὐδέ ἡ δόξα ἀλλ’ ἡ κενοδοξία. Εἰ δέ τοῦτο, οὐδέν ἐν τοῖς οὖσι κακόν, εἰ μή ἡ παράχρησις, ἥτις συμβαίνει ἐκ τῆς τοῦ νοῦ ἀμελείας περί τήν φυσικήν γεωργίαν» (P.G. 90, 1017).

Ἡ κατάχρησις λοιπόν κάποιων ἀναγκαίων ὑλικῶν ἀγαθῶν πού δόθηκαν ἀπό τήν Θεία Πρόνοια, προκαλεῖ ζημιά πρωτίστως στήν ψυχή τοῦ ἀνθρώπου πού ἀδυνατεῖ νά συλλάβει τό μεγαλεῖο αὐτό τῆς ἀγάπης καί τῆς σοφίας τοῦ Θεοῦ καί δευτερευόντως στόν ὑπόλοιπο κοινωνικό περίγυρο στόν ὁποῖο ἐντάσσεται ὁ ἄνθρωπος αὐτός.

Ἐδῶ βρίσκεται τό πρόβλημα. Στό ὅτι ἔχει δοθεῖ λάθος ὁρισμός στόν ἐκσυγχρονισμό καί τήν πρόοδο. Δέν γίνεται πραγμάτωση τῶν δυνατοτήτων γιά τό ἀγαθό, ἀλλά γιά τό πονηρό. Ἀποτέλεσμα: Ἡ ἐξάπλωσις, ἡ ἔντεχνη μάλιστα τοῦ κακοῦ καί τῆς διαφθορᾶς σέ κάθε σπίτι, σέ κάθε οἰκογένεια, σέ κάθε ἄτομο χωριστά καί σέ ὅλους μαζί ὡς κοινωνία.

Τί πρέπει νά γίνει λοιπόν;

Νά πάψουμε νά χρησιμοποιοῦμε τό μαγικό αὐτό κουτί πού λέγεται τηλεόραση;

Κάτω ἀπ’ αὐτές τίς συνθῆκες ΝΑΙ! Ὅσοι μποροῦμε ΝΑΙ!!! 

Ἐάν θέλουμε νά γλυτώσουμε ἀπό τήν μεγάλη βρῶμα καί δυσωδία πού ἐκπέμπει καθημερινά 24 ὥρες τό εἰκοσιτετράωρο, αὐτό τό χαζοκούτι, μέ κάθε ἐπίγνωση καί χωρίς κανένα ἐνδοιασμό θά λέγαμε πρός ὅλους: «ΝΑΙ! ΚΛΕΙΣΤΕ ΤΙΣ ΤΗΛΕΟΡΑΣΕΙΣ» γιά νά μήν πῶ «ΠΕΤΑΞΤΕ ΤΙΣ ΤΗΛΕΟΡΑΣΕΙΣ» εἶναι ὁ μεγαλύτερος σκουπιδότοπος, ἡ χειρότερη ἐκμαυλίστρια καί ὁ δεινότερος διαφθορέας πού ὑπάρχει ἐπί τῆς γῆς. Εἶναι ἡ σύγχρονη «Πόρνη τῆς Ἀποκαλύψεως»!

Ὅσοι δέν μποροῦμε θά πρέπει:

1ον) Νά ἀμυνθοῦμε βλέποντας ὅσο τό δυνατόν ὀλιγώτερες ὥρες ἐπιλεγμένης τηλεθέασης,

2ον) Νά παρακολουθοῦμε μέ μεγάλη προσοχή καί νηφαλιότητα τό κάθε τί πού βλέπουμε, γιά νά εἴμαστε σέ θέση νά διακρίνουμε τήν ὑπερβολή ἀπό τό γεγονός καί τό ψέμα ἀπό τήν ἀλήθεια και

3ον) Νά διαμαρτυρώμεθα ἐντόνως πρός πᾶσαν κατεύθυνση καί νά καταγγέλουμε εἰς τούς ἁρμοδίους τά παντός εἴδους αἶσχη πού προβάλλουν τά διάφορα κανάλια.

Ἄς προσπαθήσουμε νά μήν γινόμαστε εὔκολα θύματα τῶν διαφημίσεων, οἱ ὁποῖες δημιουργοῦν παραισθήσεις καί πετυχαίνουν μία ἀσυνείδητη μαζική ὑποβολή ἤ ἀλλιῶς ἕναν κοινωνικό ὑπνωτισμό.

Ἀπό τίς τόσες ἐκπομπές ἄς ἐπιλέγουμε ὅσες κατά τή γνώμη μας προσφέρουν θεματολογία πού τό περιεχόμενό της ἔχει κάποια σοβαρότητα (καί ὄχι σοβαροφάνεια) καί τῶν ὁποίων οἱ προσκεκλημένοι εἶναι μίας ὑψηλῆς πνευματικῆς στάθμης, πού δέν ἔχει νά κάνει μέ ἀστρολογία ἤ μαντική, «ἐπιστῆμες» πού καταξιώθηκαν στήν «νέα, μοντέρνα, σύγχρονη» ἐποχή μας.

Οἱ γονεῖς ἐπίσης συμβουλεύεται τά παιδιά σας, προφυλάξετέ τα ἀπό τήν σύγχρονη πλάνη πού ναρκώνει τίς συνειδήσεις καί ἐμποδίζει τήν ὀξυδέρκεια τοῦ πνεύματος. Φροντίζετε ὥστε τόν ἐλεύθερο χρόνο της ἡ οἰκογένεια νά τόν περνᾶ ὀργανώνοντας δραστηριότητες ἤ συζητήσεις στίς ὁποῖες νά μποροῦν νά συμμετέχουν ὅλα τά μέλη της, μειώνοντας μέ αὐτόν τόν τρόπο τόν κίνδυνο τῆς ἀλλοτρίωσης μεταξύ τους καί μικραίνοντας τό τυχόν χάσμα πού ὑπάρχει στίς ἀπόψεις μεγαλυτέρων καί μικροτέρων.

Ὑπάρχουν τόσες ἀσχολίες πνευματικές καί χρήσιμες γιά ὅλους, πού βοηθοῦν τήν ἐξέλιξη τοῦ προσώπου καί τήν ἀφύπνιση τῆς κριτικῆς σκέψης. Καί κάτι ἄλλο. Ὅσο πιό μικρό ἕνα παιδί μάθει νά μήν ἐξαρτᾶται ἀπό τήν τηλεόραση, τόσο μεγαλύτερη θά εἶναι ἡ ὠφέλεια ἀργότερα γιά τό ἴδιο, τήν οἰκογένεια, ἀλλά καί τήν κοινωνία.

Ἀγαπητοί φίλοι, εὔχομαι αὐτές οἱ ἐλάχιστες σκέψεις πού ἀφοροῦν τό τεράστιο θέμα τῆς ἐνημερώσεως καί ψυχαγωγίας τοῦ κοινοῦ μέσῳ τηλεοράσως, νά ἀποτελέσουν μία μικρή συμβολή στήν προσπάθεια πού ἐλπίζω νά κάνει ὁ καθένας μας, ἄν ὄχι γιά νά σταματήσει, τουλάχιστον γιά νά ἐλαττώσει τήν καθημερινή πλύση ἐγκεφάλου, πλάνη καί παραπληροφόρηση πού ἔρχεται στά σπίτια μας μέσα ἀπό τό κουτί αὐτό τῆς «πολυτελείας».

(Περιοδικόν «Η ΦΩΝΗ ΤΟΥ ΠΑΤΡΟΚΟΣΜΑ»
Τεύχος 5 - Απρίλιος 2000)