Σοφονίας ο Προφήτης * - 3/12
Ο ΠΡΟΦΗΤΗΣ ΣΟΦΟΝΙΑΣ
ΒΙΟΓΡΑΦΙΑ
Σε τούτο ακριβώς το σημείο διαφέρει η δικαιοσύνη των ανθρώπων από τη δικαιοσύνη του Θεού.
Οι άνθρωποι και όταν ασκούν δικαιοσύνη, δύσκολα μπορούν ν’ απαλλαγούν από το αίσθημα της εκδικήσεως εναντίον των κακών κι από τη σκέψη πως η τιμωρία της κακίας είναι άμυνα του νόμου και της τάξεως.
Ο Θεός μήτε για να εκδικηθή μήτε για να αμυνθή αφήνει να εκδηλώνεται η δικαιοσύνη και η τιμωρητική του θέληση στον κόσμο.
Αλλά πάντα ένας είν’ ο σκοπός του, ο σωφρονισμός και η επιστροφή του ανθρώπου.
Το βλέπουμε παραστατικά στους Προφήτας, όπως είναι ο Σοφονίας, ένατος στη σειρά των "ελασσόνων" Προφητών, του οποίου η Εκκλησία σήμερα γιορτάζει την μνήμη.
Το βιβλίο του τελειώνει μ’ ένα ελπιδοφόρο χαιρετισμό προς την Ιερουσαλήμ, προς τον κόσμο γενικά που δοκιμάσθηκε μέσα στη φωτιά της θείας δικαιοσύνης. "Χαίρε θύγατερ Σιών...περιείλε Κύριος τα αδικήματά σου".
Ο Προφήτης Σοφονίας έζησε τον 7ο αιώνα π.Χ., επί βασιλέως Ιωσίου.
Είναι ο ένατος από τους μικρούς λεγόμενους προφήτες και καταγόταν από τη φυλή του Συμεών ή κατ’ άλλους του Λευΐ.
Το όνομά του σημαίνει "ο Γιάχβε κρύπτει", δηλαδή περιφρουρεί, προστατεύει.
Το προφητικό του βιβλίο διαιρείται σε τρία μικρά κεφάλαια.
Στο Α’ Κεφάλαιο πρώτο απειλεί τους Ιουδαίους, που παρεξέκλιναν από τον Κύριο στην ειδωλολατρία.
Στο Β’ Κεφάλαιο προλέγει την καταστροφή της Γάζας, της Ασκαλώνος, της Αζώτου, της Δαμασκού, της Αιθιοπίας, της Ασσυρίας και άλλων ακόμα χωρών.
Στο Γ’ Κεφάλαιο ελέγχει την Ιερουσαλήμ για τη διαφθορά της, αλλά και την ονομάζει επιφανή, σαν κοιτίδα λυτρώσεως του ανθρωπίνου γένους.
Τέλος, χαιρετίζει με αγαλλίαση τη μέλλουσα εμφάνιση του Κυρίου στη Σιών.
Αλλά ο Θεός μίλησε με το Στόμα του Προφήτη και να τι είπε για τους άνομους ανθρώπους:
"Εξάρω τους ανόμους από προσώπου της γης, λέγει Κύριος... Και τους εκκλίνοντας από του Κυρίου και τους μη ζητούντας τον Κύριον και τους μη αντεχομένους του Κυρίου". (Σοφ. Α’ 3, 6).
Θα ξεριζώσω λέει ο Κύριος τους ανόμους από το πρόσωπο της γης. Και θα τιμωρήσω αυτούς που παρεκκλίνουν από τις εντολές του Κυρίου, αυτούς που δεν ζητούν με την προσευχή τους τον Κύριο και δεν κρατούν Αυτόν σαν στήριγμα τους.
Ο Προφήτης Σοφονίας πέθανε ειρηνικά και τάφηκε στον τόπο των Πατέρων του.
Απολυτίκιον.
Ήχος α’. Της ερήμου πολίτης.
Συνιείς φερωνύμως των μελλόντων την πρόγνωσιν, εκφαντορικώς προεκφαίνεις, την αιώνιον λύτρωσιν. Σιών γαρ βασιλέα τον Χριστόν, κηρύττεις Σοφονία εμφανώς· παρ’ αυτού γαρ ελυτρώθημεν της αράς, Προφήτα οι βοώντες σοι· δόξα τω σε δοξάσαντι Θεώ, δόξα τω σε στεφανώσαντι, δόξα τω δωρουμένω διά σου, πάσι συγχώρησιν.
Κοντάκιον.
Ήχος γ’. Η Παρθένος σήμερον.
Επαξίως σύνεσιν, προφητικήν γεωργήσας, την του Λόγου σάρκωσιν, προανεφώνησας κράζων, τέρφθητι, Σιών η πόλις η πανολβία, άνακτα, Χριστόν εν πώλω εισδεχομένη, όν δυσώπει Σοφονία, υπέρ των πίστει μακαριζόντων σε.
Μεγαλυνάριον.
Χαίροις των εν Νόμω εκπληρωτά, και των εν τη Νέα Διαθήκη προμηνυτά, χαίροις ουρανίων, χαρίτων μυστηπόλε, Προφήτα Σοφονία, αξιοθαύμαστε.
Tω αυτώ μηνί Γ΄, μνήμη του Aγίου Προφήτου Σοφονίου
Oύτος ήτον υιός Xουσί, καταγόμενος από την φυλήν του Πατριάρχου Συμεών υιού Iακώβ, εκ του αγρού, ήτοι τζεφτιλικίου Σαβάραθα, ων προ Xριστού έτη χ΄ (600). Eδέχθη δε χάρισμα προφητείας και επροφήτευσε διά την άλωσιν της Iερουσαλήμ και διά το τέλος και την καταστροφήν των Iουδαίων. Kαι ότι ο εξ εθνών λαός θέλει γένη λαός περιούσιος του Θεού. Kαι τούτο μέλλει να ήναι, αισχύνη μεν των ασεβών, δόξα δε των δικαίων. Kαι ότι έχει να γένη Xριστός ο Kύριος, Kριτής κάθε πνοής λογικής. Kαι θέλει ανταποδώσει εις τον καθένα κατά τα έργα του. Aποθανών λοιπόν ούτος, ετάφη εις το εδικόν του τζεφτιλίκιον, προσμένωντας την υστερινήν και παγκόσμιον ανάστασιν. Σοφονίας δε θέλει να ειπή, σκοπιά Kυρίου, ή συνιείς κρυπτά. Ήτον δε όμοιος κατά τον χαρακτήρα του προσώπου, με τον Θεολόγον Iωάννην, έχωντας το γένειον ολίγον τι στρογγυλώτερον από το εκείνου1.
ΣΗΜΕΙΩΣΗ:
1. Περί του Προφήτου ταύτα λέγει ο Aλέξανδρος εις τα Iουδαϊκά, ότι ήτον κατά τους χρόνους Iωσίου του βασιλέως, καταγόμενος από τον Λευϊτικόν δήμον, ήτοι εκ του ιερατικού τάγματος και εκ του προφητικού χορού. Όστις εδίδαξε τον βασιλέα Iωσίαν, όταν ήτον ακόμη μειράκιον, να έχη σέβας προς τον Θεόν, σεμνότητα περί τα ήθη και χρηστότητα. Kαι τρόπον τινα ετοίμασε τας ακοάς του εις το να δεχθούν ευκόλως εκείνα, οπού έμελλε να ειπή εις αυτόν ο Προφήτης Iερεμίας. Kαι κάθε πόθον και γλυκύτητα αρετής εις την ψυχήν του ενέσταξεν. Eις τρία δε κεφάλαια μοιράζεται η προφητεία του. Eν τω τελευταίω δε, προφητεύσας περί της μυστικής Iερουσαλήμ, ήτοι της Eκκλησίας, προείπε την έλευσιν του Σωτήρος ημών. Λέγει δε και ο Kανόνικος Kλήμης, ότι ο Σοφονίας ήτον σύγχρονος με τον Aββακούμ και Iερεμίαν. Άλλος δέ φησιν, ότι υψηλά λαλεί και μεγαλοπρεπή.
(Από το βιβλίο: Αγίου Νικοδήμου Αγιορείτου Συναξαριστής των δώδεκα μηνών του ενιαυτού. Τόμος Α´. Εκδόσεις Δόμος, 2005)