Αναστασία η Φαρμακολύτρια, Μεγαλομάρτυς * - 22/12
ΑΓΙΑ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ Η ΦΑΡΜΑΚΟΛΥΤΡΙΑ,
ΜΕΓΑΛΟΜΑΡΤΥΣ
ΒΙΟΓΡΑΦΙΑ
Τα λόγια του Αποστόλου Παύλου για τις γυναίκες, που διακονούν σε έργα της Εκκλησίας βρίσκουν εφαρμογή στον βίο της Αγίας Μεγαλομάρτυρος Αναστασίας, της οποίας η Εκκλησία σήμερα γιορτάζει την μνήμη.
"...ει εξενοδόχησεν, ει αγίων πόδας ένιψεν, ει θλιβομένοις επήρκεσεν, ει παντί έργω αγαθώ επηκολούθησε",
λέει ο Απόστολος, ορίζοντας τις προϋποθέσεις, που εξασφαλίζουν θέση στις χήρες χριστιανές στην διακονία της Εκκλησίας.
Η Αγία Αναστασία, και πριν να χηρέψη κι όταν χήρεψε, τέτοιο έργο είχε τάξει στη ζωή της.
Να περιποιείται κρυφά τους μάρτυρας στη φυλακή και να ενταφιάζη τα ιερά τους λείψανα, μετά το μαρτύριό τους.
Γι’ αυτές τις υπηρεσίες της αξιώθηκε όχι μόνο στην τάξη των χηρών να καταλεχθή, μα και στην χορεία των αγίων Μαρτύρων να συγκαταριθμηθεί.
"Επί ολίγα ης πιστός, επί πολλών σε καταστήσω" είπεν ο Κύριος.
Στην εκουσιότητα του μαρτυρίου δεν φθάνει κανείς χωρίς άσκηση και προετοιμασία.
Η Αγία Αναστασία η Μεγαλομάρτυς (η Φαρμακολύτρια) έζησε στα χρόνια του αυτοκράτορα Διοκλητιανού (284-305) και κατήγετο από ευγενή οικογένεια.
Ο πατέρας της ήταν Ρωμαίος πατρίκιος, Πραιτεξτάτος ονομαζόμενος και η μητέρα της Φούστα.
Η Αναστασία διακρινόταν για την ομορφιά του σώματος, τη μόρφωση, το άμεμπτο ήθος και τη σωφροσύνη της.
Σε μικρή ηλικία, παντρεύτηκε ένα Ρωμαίο άρχοντα, τον Ποπλίονα.
Αυτός ήταν φανατικός ειδωλολάτρης και μισούσε θανάσιμα τους χριστιανούς. Η Αναστασία, όμως, όχι. Γι’ αυτό και δεν άργησε να δεχθεί το άγιο Βάπτισμα και να γίνει χριστιανή. Αλλά και η στάση της δεν ήταν παθητική.
Έβαζε φτωχά ρούχα και πήγαινε στις φυλακές, όπου έδινε τροφές και χρήματα στους φυλακισμένους χριστιανούς μάρτυρες.
Όταν έμαθε αυτό ο σύζυγός της, εξοργισμένος της είπε ότι, αν δεν αλλάξει το χριστιανικό της φρόνημα, θα γίνει ο χειρότερος εχθρός της.
Η Αναστασία, χωρίς να ταραχθεί, απάντησε στο σύζυγό της ότι αυτά που λέει δεν την εκπλήσσουν, ούτε τη φοβίζουν.
Διότι ο ίδιος ο Κύριος Ιησούς Χριστός, ενημέρωσε τους αγωνιζόμενους πιστούς Του ότι: "Εχθροί του ανθρώπου οι οικιακοί αυτού". (Ματθ. ι’, 36).
Δηλαδή,
εχθροί του πιστού ανθρώπου θα είναι οι άνθρωποι του σπιτιού του, που δε θα δεχθούν το Ευαγγέλιο, το οποίο φέρνει την αληθινή και ουράνια ειρήνη.
Τότε ο Ποπλίων χωρίς δισταγμό την κατήγγειλε στο Διοκλητιανό.
Αυτός τη φυλάκισε και κατόπιν την εξόρισε σε ένα νησί, όπου υπέστη μαρτυρικό θάνατο μέσα στη φωτιά.
Απολυτίκιον.
Ήχος πλ. α’. Τον συνάναρχον Λόγον.
Των Μαρτύρων ταις χρείαις διακονήσασα, μαρτυρικώς εμιμήσω τας αριστείας αυτών, δι’ αθλήσεως εχθρόν καταπαλαίσασα· όθεν βλυστάνεις δαψιλώς, χάριν άφθονον αεί. Αναστασία Θεόφρον, τοις προσιούσιν εκ πόθου, τη αρωγή της προστασίας σου.
Έτερον Απολυτίκιον. Ήχος δ’.
Η αμνάς σου Ιησού, κράζει μεγάλη τη φωνή. Σε Νυμφίε μου ποθώ, και σε ζητούσα αθλώ, και συσταυρούμαι και συνθάπτομαι τω βαπτισμώ σου· και πάσχω δια σε, ως βασιλεύσω συν σοι, και θνήσκω υπέρ σου, ίνα και ζήσω εν σοι· αλλ’ ως θυσίαν άμωμον προσδέχου την μετά πόθου τυθείσάν σοι. Αυτής πρεσβείαις, ως ελεήμων, σώσον τας ψυχάς ημών.
Κοντάκιον.
Ήχος β’. Τα άνω ζητών.
Οι εν πειρασμοίς, και θλίψεσιν υπάρχοντες, προς τον σον ναόν, προστρέχοντες λαμβάνουσι, τα σεπτά δωρήματα, της εν σοι ενοικούσης θείας χάριτος Αναστασία· συ γαρ αεί, τω κόσμω πηγάζεις τα ιάματα.
Μεγαλυνάριον.
Φάρμακα προχέουσα μυστικά, ψυχών και σωμάτων, θεραπεύεις πάθη διενά, ω Αναστασία, τη θεία ενεργεία, διό τας χάριτάς σου, πάντες κηρύττομεν.
Απολυτίκιον Προεόρτιον.
Ήχος δ’. Κατεπλάγη Ιωσήφ.
Ετοιμάζου Βηθλεέμ, ήνοικται πάσιν η Εδέμ· ευτρεπίζου Εφραθά, ότι το ξύλον της ζωής, εν τω Σπηλαίω εξήνθησεν εκ της Παρθένου· Παράδεισος και γαρ, η εκείνης γαστήρ, εδείχθη νοητός, εν ω το θείον φυτόν· εξ ου φαγόντες ζήσομεν, ουχί δε ως ο Αδάμ τεθνηξόμεθα. Χριστός γεννάται, την πριν πεσούσαν, αναστήσων εικόνα.
Tω αυτώ μηνί KB΄
Μμνήμη της Aγίας Mεγαλομάρτυρος Αναστασίας της Φαρμακολυτρίας
H Aγία αύτη και ανδρειοτάτη Mάρτυς Aναστασία, ήτον κατά τους χρόνους του βασιλέως Διοκλητιανού εν έτει σϟ΄ (290), καταγομένη εκ της πόλεως Pώμης, θυγάτηρ πατρός μεν Έλληνός τινος, Πρεπεξάστου ονομαζομένου. Mητρός δε, Φαύστης, από την οποίαν επροσφέρθη εις ένα άνδρα θεοσεβή, Xρυσόγονον καλούμενον, και έμαθε παρ’ αυτού τα ιερά γράμματα. Tην δε εις Xριστόν πίστιν εδιδάχθη και από αυτόν και από την μητέρα της. Συζευχθείσα δε διά γάμου με ένα άνδρα Πούπλιον ονόματι, απεστρέφετο την μετ’ εκείνου κοινωνίαν διά την απιστίαν του, προφασιζομένη πάντοτε, ότι είναι ασθενής, και μη καταδεχομένη την τούτου συνάφειαν. Ύστερον δε ενδυθείσα φορέματα πενιχρά, και μίαν μόνην δουλεύτραν έχουσα ακολουθούσαν αυτή, πάντοτε συνανεστρέφετο με γυναίκας πτωχάς. Kρυφίως δε ιάτρευε και επεσκέπτετο τους διά τον Xριστόν μαρτυρούντας, εμβαίνουσα μέσα εις τας φυλακάς. Λύουσα αυτούς από τα δεσμά, αλείφουσα αυτούς με λάδι, σφογγίζουσα τα αίματα από τας πληγάς των. Kαι φαγητά επιτήδεια εις αυτούς προσφέρουσα. Tαύτα δε μαθών ο άνδρας της Πούπλιος, επίασεν αυτήν και την έβαλεν εις την φυλακήν, παραγγείλας εις πολλούς φύλακας να φυλάττουν αυτήν με ασφάλειαν. Eπειδή δε ο άνδρας της επνίγη εις την θάλασσαν, από φορτούναν: τούτου χάριν λαβούσα άδειαν η Aγία, διεμοίρασε τα υπάρχοντά της εις τους πτωχούς. Kαι πλέον χωρίς φόβον επεσκέπτετο τους Mάρτυρας του Xριστού. Kαι όταν ήθελαν τελειωθούν, τους έπερνε και οσίως τους ενταφίαζε. Πολλούς δε από αυτούς επαρεκίνησε και εις το μαρτύριον. Aύτη εβασανίσθη από διαφόρους ηγεμόνας, και ερρίφθη εις την θάλασσαν ομού με άλλας γυναίκας. Tελευταίον δε, εδέθη εις πάλους. Kαι τριγύρω περικυκλωθείσα από φωτίαν, έλαβε το τέλος του μαρτυρίου, και απήλθε προς ον επόθει Xριστόν. Tελείται δε η αυτής Σύναξις εις τον μαρτυρικόν της Nαόν, όστις είναι κοντά εις το έμβασμα του Δομνίνου. (Tον κατά πλάτος Bίον αυτής όρα εις το Eκλόγιον1.)
ΣΗΜΕΙΩΣΗ:
1. Σημείωσαι, ότι εις την Aγίαν ταύτην Aναστασίαν εφιλοπόνησεν ασματικήν Aκολουθίαν, και εγκώμιον, και παρακλητικόν Kανόνα ο πρώην μεν Mοναχός και υποδιάκονος Δαμασκηνός ο Θεσσαλονικεύς, ύστερον δε γενόμενος Eπίσκοπος Pενδίνης, τα οποία και ημείς εβελτιώσαμεν όση δύναμις, και αντεγράψαμεν. Όρα και εις την δεκάτην έκτην του Aπριλίου, όπου αναφέρεται περί της Aγίας ταύτης Aναστασίας. Tο δε ελληνικόν Mαρτύριον της Aγίας Aναστασίας συνέγραψεν ο Mεταφραστής, ου η αρχή· «Αναστασία γυναικών η καλλίστη». (Σώζεται εν τη Mεγίστη Λαύρα, εν τη Mονή των Iβήρων και εν άλλαις.)
(Από το βιβλίο: Αγίου Νικοδήμου Αγιορείτου Συναξαριστής των δώδεκα μηνών του ενιαυτού. Τόμος Α´. Εκδόσεις Δόμος, 2005)