Θεοδόσιος ο Κοινοβιάρχης Όσιος * - 11/1

ΑΓΙΟΣ ΘΕΟΔΟΣΙΟΣ Ο ΚΟΙΝΟΒΙΑΡΧΗΣ, ΟΣΙΟΣ

ΒΙΟΓΡΑΦΙΑ

Σ’ ένα του λόγο ο άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος λέει για τα ιερά πρόσωπα των Αγίων τα εξής· "τα των αγίων ανδρών ουχί τα ρήματα μόνον, αλλά και αυτά τα πρόσωπα πνευματικής γέμει χάριτος".

Το αισθανόμαστε και το ζούμε αυτό, όταν βλέπωμε την εικόνα του οσίου Θεοδοσίου του Κοινοβιάρχου, του οποίου η Εκκλησία σήμερα τιμά την μνήμη.
Στο ιερό πρόσωπο του Οσίου, έτσι όπως η μορφή του σώζεται στην παράδοση της ορθοδόξου εικονογραφίας, διαλάμπει πραγματικά μια πνευματική χάρη, μια ψυχική ηρεμία και γαλήνη και μια εσωτερική ομορφιά, καρπός και απόκτημα πολυχρονίου ασκήσεως και βίου καθαρού - τέτοια ιλαρότητα και τέτοια χάρη δεν την έχουν οι ομορφιές "της σαρκός".

Στο Αστέρι, το μοναστηράκι του Υμηττού, υπάρχει μία τέτοια εικόνα του οσίου Θεοδοσίου, που κάποιο βέβηλο χέρι της έχει καταστρέψει τα μάτια.
Και χωρίς τα μάτια που είν’ ο καθρέπτης της ψυχής, το πρόσωπο του Οσίου "πνευματικής γέμει χάριτος".

Ο Όσιος Θεοδόσιος ο κοινοβιάρχης διέπρεψε στα χρόνια του Λέοντα του Μεγάλου (457-474).
Το χωριό Μωγαρισσός ή Μαγαρισσός της Καππαδοκίας είναι ο τόπος οπού γεννήθηκε, από γονείς πολύ πιστούς, τον Προαιρέσιο και την Ευλογία.

Όταν έγινε μοναχός, διακρίθηκε από πολύ νωρίς για το φλογερό του ζήλο στις τελειότητες της χριστιανικής αρετής.
Εκείνο, όμως, πού τον συγκινούσε περισσότερο, ήταν η μελέτη του Ευαγγελίου, και ιδιαίτερα οι συγκινητικές σκηνές από το Πάθος του Σωτήρα μας Χρίστου.

Γι’ αυτό, επισκέφθηκε τους Αγίους Τόπους στην Ιερουσαλήμ, όπου ψηλάφησε και προσκύνησε τα χώματα όπου διαδραματίστηκαν τα μεγάλα γεγονότα των Παθών του Κυρίου μας.

Ο Θεοδόσιος, αφού ασκήτεψε κοντά σε μεγάλους ασκητές, όπως το Συμεών το Στυλίτη και τον ησυχαστή Λογγίνο, αποσύρθηκε σε ιδιαίτερο ησυχαστήριο, διδάσκοντας με λόγια και έργα όποιο διαβάτη περνούσε από ’κει.

Όμως, πολλοί απ’ αυτούς που δίδαξε γύρισαν από τον κόσμο κοντά του.
Η υπερβολική αύξηση των αδελφών ανάγκασε τα Θεοδόσιο να ιδρύσει ένα μεγάλο και ευρύχωρο κοινόβιο μοναστήρι.
Σάν κοινοβιάρχης εφάρμοσε πρότυπα σαν εκείνα της πρώτης Εκκλησίας των χριστιανών.
Δηλαδή "όλοι, χωρίς εξαίρεση, οι πιστοί, με μια καρδιά και μια ψυχή, ήταν μεταξύ τους ενωμένοι, σαν μέλη της ίδιας οικογένειας, και τα είχαν όλα κοινά". (Πράξ. στ’, 44 και δ’, 32).

Σε προχωρημένη, πλέον, ηλικία ο Θεοδόσιος, αφού γαλούχησε με συμβουλές αιωνίου ζωής χιλιάδες ψυχές, παρέδωσε το πνεύμα του.

 Απολυτίκιον.
Ήχος πλ. α’. Τον συνάναρχον Λόγον.
Αρεταίς θεοσδότοις εκλάμψας όσιε, Μοναστικής πολιτείας ώφθης λαμπρός χαρακτήρ, και φωστήρ θεοειδής Πάτερ και έξαρχος, Θεοδόσιε σοφέ, των Αγγέλων μιμητά, θεράπων ο της Τριάδος ην εκδυσώπει απαύστως, ελεηθήναι τας ψυχάς ημών.

 Έτερον Απολυτίκιον.  Ήχος πλ. δ’.
Ταις των δακρύων σου ροαίς, της ερήμου το άγονον εγεώργησας· και τοις εκ βάθους στεναγμοίς, εις εκατόν τους πόνους εκαρποφόρησας· και γέγονας φωστήρ τη οικουμένη, λάμπων τοις θαύμασιν. Θεοδόσιε Πατήρ ημών όσιε, πρέσβευε Χριστώ τω Θεώ, σωθήναι τας ψυχάς ημών.

 Κοντάκιον.  
Ήχος πλ. δ’ . Τη υπερμάχω.
Πεφυτευμένος εν αυλαίς ταις του Κυρίου σου, τας σας οσίας αρετάς τερπνώς εξήνθησας, και επλήθυνας τα τέκνα σου εν ερήμω, των δακρύων σου τοις όμβροις αρδευόμενα, αγελάρχα των Θεού θείων επαύλεων· όθεν κράζομεν· Χαίροις Πάτερ Θεοδόσιε.

Μεγαλυνάριον.
Δόσιν θεοδώρητον ειληφώς, δόσεδιν οσίαις, τας χορείας των Μοναστών, ιερώς ρυθμίσας, δοτούς Θεώ προσήξας, τους σοι εφεπομένους, ω Θεοδόσιε.

Από τον Συναξαριστή του Αγίου Νικοδήμου του  Αγιορείτου 

Τω αυτώ μηνί ΙΑ΄
Mνήμη του Oσίου Πατρός ημών Θεοδοσίου του Κοινοβιάρχου 

Oύτος ο Άγιος ήτον κατά τους χρόνους Λέοντος του Mεγάλου εν έτει υν΄ [450], έφθασε δε και έως εις τους χρόνους Aναστασίου του Δικόρου, του εν έτει υϟα΄ [491] βασιλεύσαντος. Eκατάγετο δε από ένα χωρίον της Καππαδοκίας ονομαζόμενον Μωγαρισού. Yιός γονέων ευσεβών και πιστών, πατρός μεν, Προαιρεσίου καλουμένου, μητρός δε, Ευλογίας. Ούτος λοιπόν αφ’ ου έγινε Μοναχός, επήγεν εις τα Ιεροσόλυμα, και από εκεί επήγεν εις την Aντιόχειαν, και αντάμωσε τον Άγιον Συμεών τον Στυλίτην, από τον οποίον έμαθε και την αύξησιν, οπού έμελλε να λάβη εις την αρετήν, και ότι έχει να γένη πολλών λογικών προβάτων ποιμήν. Έπειτα ησύχασε κοντά εις ένα άνδρα ησυχαστήν, Λογγίνον ονομαζόμενον, και εμεταχειρίσθη την εγκράτειαν με τόσην ακρότητα, ώστε οπού όλην την εβδομάδα έτρωγε μίαν μόνην φοράν ο αοίδιμος, και εις το διάστημα τριάκοντα ολοκλήρων χρόνων δεν έφαγε τελείως ψωμί.
    

Aσκήσας λοιπόν κάθε είδος αρετής, εις τόσον ύψος αναβάσεως έφθασεν ο τρισόλβιος, εις τρόπον ότι ηξιώθη να εκτελή παράδοξα θαύματα. Aυτός γαρ μόνος έβλεπεν ομού με ένα άλλον αδελφόν, τον μαθητήν του Βασίλειον, ο οποίος αφ’ ου εγκαινίασε πρώτος, ήτοι απέθανε, και ενταφιάσθη εις τον τάφον, οπού ο Άγιος έκτισε διά λόγου του προς ενθύμησιν του θανάτου, εστέκετο μετά τον θάνατόν του εις την Eκκλησίαν μαζί με τους αδελφούς και συνέψαλλεν. Ήτον δε εις όλους αόρατος. Αυτός άναψε και τα εσβυμένα κάρβουνα χωρίς φωτίαν εις τον τόπον εκείνον, όπου έμελλε να θεμελιώση το Μοναστήριον. Αυτός ηλευθέρωσεν από την ρύσιν του αίματος μίαν γυναίκα, οπού προσήλθεν εις αυτόν μετά πίστεως. Αυτός από ένα σπειρί σιτάρι, οπού ευλόγησεν, έκαμε να ξεχειλίσουν τα του σίτου αμπάρια.
    

Αυτός αοράτως επιφανείς, εύγαλεν από τον βυθόν του πηγαδίου το παιδίον, οπού εκεί μέσα έπεσεν. Αυτός και τον θάνατον έπαυσε των παιδίων μιάς γυναικός, τα οποία προ του ακόμη να γεννηθούν εις την ζωήν, υπό του θανάτου ηρπάζοντο. Όθεν και την τούτων μητέρα, ήτις δεν ήτον καλλιτέρα από μίαν παντελώς στείραν, διά την των τέκνων στέρησιν, ταύτην λέγω, ο Άγιος πολύτεκνον διά προσευχής του εποίησεν. Aλλά και ένα νέφαλον από ακρίδας εδίωξεν ο Όσιος με μοναχήν επιτίμησιν. Αυτός και τον κόμητα της Aνατολής Κήρυκον, εφύλαξεν εις τον πόλεμον άτρωτον. Eφόρει γαρ εκείνος ωσάν φυλακτικόν σιδηροπουκάμισον, το τρίχινον του Aγίου ιμάτιον. Aλλά και την γην αδικουμένην από ξηρασίαν και μη βλαστάνουσαν, ηλευθέρωσεν από την ανυδρίαν, καταβιβάσας βροχήν διά της προσευχής του.
    

Προείπε δε ο Όσιος και τον κρημνισμόν, οπού έμελλε να πάθη η πόλις Aντιόχεια από τον σεισμόν. Πολλούς δε ανθρώπους ελύτρωσεν από την της θαλάσσης φορτούναν, φανείς εις αυτούς κινδυνεύοντας. Eστάθη δε και διδάσκαλος εις την αρετήν πολλών μαθητών, και πολλοτάτους επαρακίνησεν εις τον όμοιον ζήλον και μίμησιν της εδικής του αρετής διά μέσου των λόγων και έργων του, και ακολούθως οικείωσεν αυτούς με τον Κύριον. Έτζι λοιπόν πολιτευσάμενος, και δοξασθείς εν τη γη, ανεπαύθη εν ειρήνη, εις χείρας Θεού το πνεύμα του παραθέμενος. Τελείται δε η αυτού Σύναξις εις τον αποστολικόν Ναόν του Κορυφαίου Πέτρου. (Τον κατά πλάτος Βίον του Aγίου τούτου όρα εις τον Νέον Παράδεισον¹.)
 
 

ΣΗΜΕΙΩΣΗ:
1. Tον δε ελληνικόν τούτου Βίον συνέγραψεν ο Μεταφραστής, ου η αρχή· «Ήδιστον μεν έαρ». (Σώζεται εν τη Λαύρα, εν τη των Ιβήρων Μονή και εν άλλαις.)

(Από το βιβλίο: Αγίου Νικοδήμου Αγιορείτου Συναξαριστής των δώδεκα μηνών του ενιαυτού. Τόμος Β´. Εκδόσεις Δόμος, 2005)