- Η προς Διόγνητον Επιστολή
- «Μνημονεύετε της Γυναικός Λώτ...»
- Η Αμφίεση των Γυναικών
- π. Αθανάσιος Μυτιληναίος: «Ζούμε σε ημέρες Νώε και του ερχομού της Δευτέρας Παρουσίας»!
- Σημεία των Καιρών: Θεομηνίες, Πυρκαγιές, Καταστροφές, Πόλεμοι, ακοές πολέμων, Λιμοί, Λοιμοί, Σεισμοί...
- Οι σημερινοί διάδοχοι του... Χριστού!
- Περί Σεισμών: Φυσικά Φαινόμενα ή Θεομηνίες;
- Ο «ευσεβισμός» της υποκρισίας
- «Μωραίνει Κύριος ον βούλεται απωλέσαι». Γιατί ο Θεός στέλνει πνεύμα πλάνης στους ανθρώπους;
- Τελικά θέλουμε κάτι από τον Χριστό ή θέλουμε τον ίδιο τον Χριστό;
- Μία μεγάλη σύγχρονη Πλάνη σχετικά με την... Αγία Τριάδα
- Οικουμενισμός: η ανατροπή του Ευαγγελίου
- Σύναξις Αγιορειτών Πατέρων
- Κυριακή των Αγίων Πάντων
- Δευτέρα του Αγίου Πνεύματος: Εορτή του Αγίου Πνεύματος ή της Αγίας Τριάδος; Υπάρχει άραγε εορτή και «εικόνα» της Αγίας Τριάδος;
- Κυριακή της Πεντηκοστής
- Ψυχοσάββατον
- Κυριακή των Αγίων 318 Πατέρων Α’ Οικουμενικής Συνόδου
- Η Ανάληψη του Κυρίου
- Απόδοσις της εορτής του Πάσχα
- Κυριακή του Τυφλού
- Κυριακή της Σαμαρείτιδος
- Η Μεσοπεντηκοστή
- Κυριακή Παραλύτου
- Κυριακή των Μυροφόρων
- Κυριακή του Θωμά
- Η Ζωοδόχος Πηγή
- Το Άγιον Πάσχα
- Άγιο και Μεγάλο Σάββατο - Η Ταφή του Κυρίου
- Αγία και Μεγάλη Παρασκευή
- Αγία και Μεγάλη Πέμπτη
- Αγία και Μεγάλη Τετάρτη
- Αγία και Μεγάλη Τρίτη
- Αγία και Μεγάλη Δευτέρα
- Κυριακή των Βαϊων
- Η Ανάστασις του Λαζάρου
- Ε’ Κυριακή των Νηστειών - Οσίας Μαρίας της Αιγυπτίας
- Τελευταίοι Χαιρετισμοί - Ο Ακάθιστος Ύμνος
- Η Αποτείχιση Ορθοδόξων Πιστών από τους Αιρετικούς Επισκόπους
- Δ’ Κυριακή των Νηστειών - Αγίου Ιωάννου της Κλίμακος
- Δ’ Χαιρετισμοί
- Γ’ Κυριακή των Νηστειών - Της Σταυροπροσκυνήσεως
- Γ’ Χαιρετισμοί
- Η 25η Μαρτίου - Διπλή Εορτή
- Άγιος Γρηγόριος Παλαμάς: «Όσοι δεν έχουν την Αλήθεια, βρίσκονται εκτός Εκκλησίας»!
- Β’ Κυριακή των Νηστειών - Αγίου Γρηγορίου του Παλαμά
- Β’ Χαιρετισμοί
- Α’ Κυριακή των Νηστειών - Κυριακή της Ορθοδοξίας
- Το διά Κολλύβων Θαύμα του Αγίου Θεοδώρου του Τήρωνος
- Α’ Χαιρετισμοί
- Καθαρά Δευτέρα
- Κυριακή της Τυρινής
- «Ο Πύρινος Ποταμός»: Τι πραγματικά είναι η Κόλαση και ο Παράδεισος
- Κυριακή της Απόκρεω
- Ψυχοσάββατο
- Κυριακή του Ασώτου
- Κυριακή Τελώνου και Φαρισαίου - Αρχή Τριωδίου
- Ο Ιορδάνης Ποταμός (ομιλία Αυγ. Καντιώτη)
- Γιατί εορτάζουμε την Πρωτοχρονιά;
- Η Εορτή του Αγίου Βασιλείου και της Πρωτοχρονιάς, σήμερα
- 33 Προφητείες της Παλαιάς Διαθήκης που εκπληρώθησαν με την ενανθρώπιση του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού
- Χριστούγεννα: «Η Μητρόπολις των Εορτών»
- «ΜΕΤΑΝΟΕΙΤΕ! ΕΡΧΕΤΑΙ Η ΟΡΓΗ ΤΟΥ ΘΕΟΥ»!
- Γιατί ήλθε ο Πάπας στην Ελλάδα; Τι επιδιώκει; Γιατί τον υποδέχθηκαν με ανοικτές αγκάλες οι προκαθήμενοι; Τι κρύβεται πίσω απόλα αυτά;
- Άγιος Θεόδωρος ο Στουδίτης: Ο Μεγάλος Ομολογητής της Πίστεως (Ομιλία Αυγουστίνου Καντιώτη)
- Επίκαιρα και σπουδαία μηνύματα από την εορτή της Αποτομής της Τιμίας Κεφαλής του Ενδόξου Προδρόμου και Βαπτιστού Ιωάννου
- «Εις την Παραβολήν του Ασώτου» Ομιλία Αγίου Ιωάννου Χρυσοστόμου
- Η Νέα Εποχή και τα Εθνικά μας Σύμβολα
- Τι κρύβεται πίσω από την επίσημη επίσκεψη του Πρίγκιπα Ουίλλιαμ εις το Ισραήλ, την Ιορδανία, και την Παλαιστίνη;
- Όταν τα φαινόμενα απατούν... (Μέρος Β΄)
- Τρεις Προφητείες του Αγίου Κοσμά για τον Αντίχριστον την Δευτέρα Παρουσία και το πότε θα γίνει το Τέλος του Κόσμου
- Όταν τα φαινόμενα απατούν... (Μέρος Α΄) «Τί κρύβεται πίσω από την «αντίθεση» της Γραφής για την εορτή της Μεταμορφώσεως;»
- 2018 Το Τέλος του Κόσμου - Η Δευτέρα Παρουσία (ολόκληρο το βιβλίο σε ηλεκτρονική μορφή)
- Η απάντηση σε όσους ισχυρίζονται, ότι κανείς -ακόμη και ο Χριστός ως άνθρωπος- δεν γνωρίζει πότε θα γίνει η Δευτέρα Παρουσία.
- Πέντε προφητείες των Εβραίων για τον ερχομό του μεσσία τους που εκπληρώθηκαν μέσα στο έτος 2016
- Γιατί ο Ιησούς Χριστός αποκαλύφθηκε στην Αγία Φωτεινή και όχι στο ιερατείο της εποχής εκείνης;
- Οι αποφάσεις της Ι. Συνόδου είναι πάντοτε αλάθητες; Τι διδάσκει η ιστορία της Εκκλησίας μας;
- Κορυφώνεται η παγκόσμια εκστρατεία επιβολής της έλευσης του Αντιχρίστου
- Θα μας ενημερώσει άραγε ο Θεός στα έσχατα χρόνια, ότι έρχεται ο Αντίχριστος και το Τέλος του Κόσμου; ή θα μας αφήσει στο σκοτάδι;
- Τα ψέματα, οι συκοφαντίες, οι πλάνες και η παραπληροφόρηση της Ο.Ο.Δ.Ε. και των ομοίων της
- Πρέπει να μιλάμε για τον Αντίχριστο και τα έσχατα χρόνια;
- Απάντηση σε όσους λένε ότι κανείς δεν γνωρίζει την ημέρα της Β΄Παρουσίας
- Η Ημέρα της Περιτομής προτύπωση της Β΄ Παρουσίας
- ΟΟΔΕ: Μια Αιρετική Ομάδα
- Η δήθεν καταδίκη του βιβλίου του π. Μαξίμου υπό της Δ.Ι.Σ.
- Ο Χριστιανός οφείλει να είναι πάντα έτοιμος και δεν του χρειάζεται να γνωρίζει τον χρόνο της Β΄Παρουσίας
- VIDEO από εκπομπές του π. Μαξίμου
Κόντογλου Φώτης
Ενότητες
Φωτό & Βίντεο
Δημοφιλή Άρθρα
Εορτολόγιο (νέο ημ.)
12/8 Ανίκητος και Φώτιος, Μάρτυρες *

Περισσότερα »
Εορτολόγιο (παλαιό ημ.)
30/7 Ανδρόνικος, Σίλας, Σιλουανός, Επαινετός και Κρήσ

Περισσότερα »
Newsletter
Δωρεά Στον Σύνδεσμό Μας
Τι είναι η Ρωμηοσύνη (του Φώτη Κόντογλου)
Πέμπτη, 14 Ιουλίου 2022 - 3041 εμφανίσεις άρθρου
ΤΙ ΕΙΝΑΙ Η ΡΩΜΙΟΣΥΝΗ
(ΦΩΤΗ ΚΟΝΤΟΓΛΟΥ)
Το Βυζάντιο στάθηκε αληθινά «σημείον αντιλεγόμενον» μέσα στην ιστορία, ένα πράγμα που βρίσκεται έξω από τον τύπο που έχουν τα συστήματα της ανθρώπινης κοινωνίας. Το Βυζάντιο γι’ άλλους ήτανε πολύ σπουδαίο, όχι μονάχα στη θρησκευτική ζωή, αλλά και στην κοσμική, ένας παραμυθένιος κόσμος, ενώ γι’ άλλους πάλι ήτανε η παραμόρφωση του αρχαίου κόσμου. Αυτοί όμως που το θεωρήσανε σαν παρακμή της αρχαιότητας, το κρίνανε με κάποια μέτρα που είναι αταίριαστα με αυτό που κρίνανε. Το Βυζάντιο ήτανε ένα φαινόμενο στο έπακρο ιδιόρρυθμο...
....................................................................................................
Οι άνθρωποι που ζούσανε στο Βυζάντιο, μ’ όλο που πολλοί απ’ αυτούς βαστούσανε από το ίδιο το αρχαίο ελληνικό αίμα κ’ είχανε την ελληνική παιδεία, ήτανε όμως ολότελα άλλοι, «άνθρωποι καινοί», «λαλούντες γλώσσαις καινές»...
....................................................................................................
Ενώ η αρχαία τέχνη ήτανε βασισμένη απάνω στο μέτρο και στις αναλογίες, η τέχνη των Βυζαντινών δεν γνώριζε τέτοιο μέτρο, γιατί ζητούσε να βρει έκφραση για πράγματα που δεν χωρούνε στα τυπικά μέτρα, όπου περιορίζεται η απόδοση του φυσικού κόσμου, ας είναι κ’ η πιο παθητική κ’ ενθουσιώδης. Λοιπόν το Βυζάντιο είναι ένα μεγάλο πράγμα. Είναι ο καιρός και ο τόπος που ζούσανε οι άνθρωποι με τον πόθο του υπερφυσικού, της αιωνιότητας. Γι’ αυτό έχει αυτή την παράξενη και μυστηριώδη ιδιορρυθμία, που δεν τη θέλουνε οι άνθρωποι που οι πόθοι τους δεν βγαίνουνε έξω από το μέτρο κι από τον ορθό λόγο, δηλαδή που είναι κολλημένοι στην κοινοτοπία των υλικών συγκινήσεων. Οι Βυζαντινοί πιστεύανε στα μυστήρια και στην αλήθεια που αποκάλυψε ο Χριστός, ήγουν στον θαυμαστό κόσμο που βρίσκεται πέρα από ότι πιάνουνε οι αισθήσεις και το μυαλό, ενώ ο αρχαίος σταματούσε ως εκεί. Ο Σωκράτης έκανε ένα πράγμα τη λογική του με τον Θεό, και δεν πίστευε διόλου σε ό,τι δεν παραδεχότανε το μυαλό του, δηλαδή στο θαύμα...
....................................................................................................
Η αρχαιότητα είναι η βασιλεία του λογικού, ενώ το Βυζάντιο η βασιλεία της πίστεως, της πνευματικής μέθης και της αθανασίας...
....................................................................................................
Όπως ο Σωκράτης δεν ένιωθε τα αντιλογικά μυστήρια που κήρυττε ο Παύλος, μ’ όλον ότι έλεγε πως πιστεύει στον ένα Θεό, άλλο τόσο κι ο Πραξιτέλης κι ο Απελλής δεν θα ένοιωθαν μια βυζαντινή εικόνα, γιατί δεν είναι φτιαγμένη απάνω στον υλικό κανόνα...
....................................................................................................
Ο χριστιανισμός ελέπτυνε τον «διονυσιακόν και απολλώνειον» άνθρωπον, τον έστρεψε προς το βάθος του εαυτού του, του έδωσε «πνευματικόν οφθαλμόν και πνευματικό ούς», για να ερευνά τις αβύσσους του πνεύματος και ν’ ακροάζεται τα «θεία απήχηματα»...
Το Βυζάντιο πρωτάνοιξε την «πύλην την κεκλεισμένην» και μπόρεσε κ’ είδε ο άνθρωπος εκείνα τα θαυμάσια, που είπε ο Χριστός πως δεν μπορέσανε να τα δούνε οι σοφοί κ’ οι συνετοί της αρχαιότητας...
....................................................................................................
Πολλοί αρχαίοι μιλήσανε για την ματαιότητα του κόσμου, αλλά κανένας δεν την πίστεψε αληθινά, ώστε να την αφήσει, εκτός από τον Διογένη, που κι αυτός καμώθηκε ψεύτικα πως τη σιχάθηκε, μόνο και μόνο για να θρέψει τη ματαιοδοξία του. Κι έγινε «κύων», δηλαδή χειρότερος απ’ ό,τι ήτανε...
....................................................................................................
Γι’ αυτό ο απόστολος Παύλος έλεγε πως οι εθνικοί, οι ειδωλολάτρες, ήτανε «οι μη έχοντες ελπίδα». Ενώ στο Βυζάντιο ο βασιλιάς κατέβαινε από τον θρόνο και πήγαινε στην έρημο ντυμένος παλιόρασα από γιδότριχα και χαιρότανε γιατί «ηλευθερώθη από της δουλείας της φθοράς»...
....................................................................................................
Όλα αυτά τα «καινά και αλλόκοτα» γινήκανε γιατί η πίστη μετατόπισε τον άνθρωπο και τους πόθους του από εκεί που βρισκότανε πριν να φανερωθεί το Ευαγγέλιο...
....................................................................................................
Η Κωνσταντινούπολη ήτανε η κιβωτός της ορθοδοξίας, δηλαδή της αληθινής πίστης του Χριστού, κι οι στρατιώτες που την φυλάγανε ήτανε «θεηγόροι οπλίται παράταξεως Κυρίου». Πολλοί βασιλιάδες της θεολογούσανε και συνθέτανε ύμνους και τροπάρια, και κάμποσοι απ’ αυτούς καλογερέψανε, και πεθάνανε εν μετανοία στα μοναστήρια. Το ίδιο κάνανε και πολλοί στρατηγοί, και πλήθος αμέτρητο στρατιώτες γινόντανε καλόγεροι κι ασκητάδες, και κρεμάζανε το σπαθί και το κοντάρι τους στο κελλί τους, σαν άρματα αγιασμένα που διαφεντέψανε την πίστη του Χριστού...
....................................................................................................
Το παράδοξο είναι πως οι Βυζαντινοί θεωρούσανε πιο επικίνδυνους για τη θρησκεία τους, τους Φράγκους που ήτανε χριστιανοί, παρά τους Τούρκους, που ήτανε αλλόθρησκοι... Όλοι οι υπήκοοι του πάπα ερχόντανε στην Ανατολή ντυμένοι με προβατοπροβιά, ενώ ήτανε από μέσα λύκοι...
....................................................................................................
Η Ρωμηοσύνη βγήκε από το Βυζάντιο ή, για να πούμε καλύτερα, το Βυζάντιο στα τελευταία χρόνια του στάθηκε η ίδια η Ρωμηοσύνη. Ακόμα από τον καιρό του Φωκά φανερώνουνται καθαρά τα χαρακτηριστικά της, και στα χρόνια των Παλαιολόγων, που ψυχομαχά το βασίλειο, αντρειώνεται η βασανισμένη Ρωμηοσύνη, η καινούργια Ελλάδα. Μεγάλωσε μέσα στην αγωνία η χριστιανική Ελλάδα, γιατί ο πόνος είναι η καινούργια σφραγίδα του Χριστού. Η Ρωμηοσύνη είναι η πονεμένη Ελλάδα.
Η αρχαία Ελλάδα μπορεί να ‘τανε δοξασμένη κι αντρειωμένη, αλλά η καινούργια, η χριστιανική, είναι πιο βαθειά, επειδής ο πόνος είναι ένα πράγμα πιο βαθύ κι από τη δόξα κι από τη χαρά κι από κάθε τι. Οι λαοί που ζούνε με πόνο και με πίστη τυπώνουνε πιο βαθιά τον χαραχτήρα τους στο σκληρό βράχο της ζωής, και σφραγίζουνται με μιά σφραγίδα που δεν σβήνει από τις συμφορές κι από τις αβάσταχτες καταδρομές, αλλά γίνεται πιο άσβηστη.
Με μιά τέτοια σφραγίδα είναι σφραγισμένη η Ρωμηοσύνη. Τα έθνη που ξαγοράζουνε κάθε ώρα της ζωής τους με αίμα και μ’ αγωνία, πλουτίζονται με πνευματικές χάρες που δεν τις γνωρίζουνε οι καλοπερασμένοι λαοί. Αυτοί απομένουνε φτωχοί από πνευματικούς θησαυρούς κι από ανθρωπιά, γιατί η καλοπέραση κάνει χοντροειδή τον μέσα άνθρωπο. Ενώ ο πόνος κατεργάζεται τους λαούς και τους καθαρίζει, όπως καθαρίζεται το χρυσάφι με φωτιά μέσα στο χωνευτήρι. Για τούτο η δυστυχισμένη Ρωμηοσύνη στολίστηκε με κάποια αμάραντα άνθη, που δεν τ’ αξιωθήκανε οι μεγάλοι κ’ οι τρανοί λαοί της γής.
Ο ποιητής Βασίλης Μιχαηλίδης από την Κύπρο, στο εξαίσιο ποίημα που έγραψε για το μαρτύριο του εθνάρχου Κυπριανού κατά την επαναστάση του Εικοσιένα, βάζει στο στόμα του Κυπριανού τούτα τα λόγια, που λέγει στον Τούρκο πασά που τον δίκασε:
«Η Ρωμηοσύνη είν’ φυλή συνόκαιρη του κόσμου. Κανένας δεν ευρέθηκεν για να την εξαλείψει, κανένας, γιατί σκέπει την ’που τ΄άψη ο Θεός μου. Η Ρωμηοσύνη έν να χαθή, όντας ο κόσμος λείψει».
Ποιος μέγας ποιητής από τα ευτυχισμένα και καλοπερασμένα έθνη που εξουσιάζουνε τον κόσμο μίλησε με τέτοια λόγια για τη φυλή του, όπως τούτος ο φτωχός κι ασήμαντος Ρωμιός;...
....................................................................................................
Μέσα στη βάρβαρη ανθρωπότητα, το Βυζάντιο ήτανε η κιβωτός η σφραγισμένη, που φύλαγε μέσα της κάθε πνευματικό θησαυρό, αποχτημένον με τον πόνο και με την πίστη. Σαν χάλασε αυτή η κιβωτός, και σκορπιστήκανε οι θησαυροί της, ο κόσμος θράφηκε πνευματικά από τα ψίχουλα που μαζέψανε κάποιοι Έλληνες και τα πήγανε στα δυτικά έθνη. Ωστόσο, μ’ όλο που κόπηκε το μεγάλο εκείνο δέντρο της Ρωμηοσύνης, η φύτρα σώθηκε και πέταξε καινούργιους βλαστούς, που λουλουδίσανε, κι ας πλάκωνε τον ραγιά η φοβέρα του θανάτου.
Πηγή υλικού: Ο Κόντογλου για την Ρωμηοσύνη, Αποσπάσματα από την "Πονεμένη Ρωμηοσύνη" του Φώτη Κόντογλου, έκδοση γ’, 1976, εκδόσεις "Αστήρ".
Επιλογή υλικού: Αικατερίνη Διαμαντοπούλου