- Γρηγόριος, Επίσκοπος Νύσσης *
- Ανανίας, Απόστολος *
- Αμμώνιος, Όσιος *
- Δομετιανός, Επίσκοπος Μελιτηνής *
- Μαρκιανός, Όσιος *
Γρηγόριος, Επίσκοπος Νύσσης * - 10/1
3808 εμφανίσεις άρθρου
ΑΓΙΟΣ ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ, ΕΠΙΣΚΟΠΟΣ ΝΥΣΣΗΣ
ΒΙΟΓΡΑΦΙΑ
Σήμερα η Εκκλησία επιτελεί την μνήμη του αγίου Γρηγορίου Επισκόπου Νύσσης, αδελφού του Μεγάλου Βασιλείου.
Ο άγιος Γρηγόριος ο Νύσσης είναι περισσότερο φιλόσοφος παρά θεολόγος.
Είναι ο φιλοσοφώτερος απ’ όλους τους Πατέρας της Εκκλησίας κι όπως ένας ξένος μελετητής είπε, ανάμεσα στον Ωριγένη, τον Μέγα Βασίλειο και τον Γρηγόριο τον Θεολόγο, ο Γρηγόριος ο Νύσσης "μπόρεσε καλύτερα απ’ όλους να μεταφυτεύση στο εσωτερικό του χριστιανικού κόσμου την πνευματική κληρονομία της αρχαίας Ελλάδος".
Κι ένας δικός μας σοφός έγραψε πως ο άγιος Γρηγόριος ο Νύσσης είναι ο "θεμελιωτής της χριστιανικής μυστικής φιλοσοφίας".
Η υμνολογία της Εκκλησίας στην μνήμη του αγίου Γρηγορίου Επισκόπου Νύσσης απηχεί την γνώμη για το έργο του, ένα έργο φιλοσόφου, πνευματικού και αγίου ανδρός.
Ο άγιος Γρηγόριος είναι "ο κάλαμος ο πλήρης της Παρακλήτου πνοής", "ο θεωρία την πράξιν καταλαμπρύνας".
Ο Άγιος Γρηγόριος, γεννήθηκε στη Νεοκαισάρεια του Πόντου το 332 και ήταν αδελφός του Μεγάλου Βασιλείου.
Παίρνει την ίδια μόρφωση με τον μεγάλο του αδελφό, ξεχωρίζει δε κι αυτός για την ευφυΐα του, την επιμέλεια του και την φιλοσοφικότατη ιδιοφυΐα του.
Ο Γρηγόριος νυμφεύεται τη Θεοσέβεια, (πραγματικά αγία γυναίκα), πού γρήγορα την αρπάζει ο θάνατος.
Ισχυρός χαρακτήρας καθώς ήταν, δεν απελπίζεται, και στα σαράντα του χρόνια γίνεται Επίσκοπος Νύσσης, μιας κωμοπόλεως της Καπαδοκίας.
Ο Θεός τον αξιώνει να γίνει το κυριότερο όργανο Του στη Β’ Οικουμενική σύνοδο, το 381 στην Κων/πολη, και κατατροπώνει στην κυριολεξία τους πνευματομάχους του Μακεδονίου, με "...τη μάχαιρα που δίνει το Πνεύμα και η οποία είναι ο λόγος του Θεού". (Εφεσ. στ’, 17).
Στις συζητήσεις εκείνες, ο Γρηγόριος ο Νύσσης, τόσο πολύ είχε διακριθεί, ώστε ονομάστηκε "Πατήρ Πατέρων και Νυσσαέων Φωστήρ". Ο δε Μέγας Θεοδόσιος τον ονόμασε στύλο της Ορθοδοξίας.
Πέθανε ειρηνικά, αφού άφησε πολύ αξιόλογα έργα: ερμηνευτικά, δογματικά, κατηχητικά, λόγους ηθικούς, εορταστικούς, εγκωμιαστικούς, επιταφίους και έναν επιμνημόσυνο στον αδελφό του Μ. Βασίλειο.
Απολυτίκιον.
Ήχος γ’. Θείας πίστεως.
Θείον γρήγορσιν, ενδεδειγμένος, στόμα σύντονον, της ευσέβειας, ανεδείχθης Ιεράρχα Γρηγόριε τη γαρ σοφία των θείων δογμάτων σου, της Εκκλησίας ευφραίνεις το πλήρωμα. Πάτερ όσιε, Χριστόν τον Θεόν ικέτευε, δωρήσασθαι ημίν το μέγα έλεος.
Κοντάκιον.
Ήχος α’. Χορός Αγγελικός.
Της Εκκλησίας ο ένθεος Ιεράρχης, και της σοφίας σεβάσμιος μυστολέκτης, Νύσσης ο γρήγορος νους Γρηγόριος, ο συν Αγγέλοις χορεύων, και εντρυφών τω θείω φωτί, πρεσβεύει απαύστως υπέρ πάντων ημών.
Μεγαλυνάριον.
Χαίροις της σοφίας ο θησαυρός, και της Εκκλησίας, θεορρήμων υφηγητής, χαίροις θεοφθόγγων, δογμάτων η κιθάρα, Γρηγόριε παμμάκαρ, Νύσσης ο πρόεδρος.
Τω αυτώ μηνί I’
Μνήμη του εν Aγίοις Πατρός ημών Γρηγορίου Νύσσης
Oύτος ο εν Aγίοις Πατήρ ημών Γρηγόριος, ο Νύσσης Eπίσκοπος (ήτις κοινώς Νύσι ονομάζεται, πόλις με θρόνον Eπισκόπου υπό τον Καισαρείας, απέχουσα ταύτης εξήντα μίλια), ούτος λέγω ήτον αδελφός του Μεγάλου Βασιλείου ακμάσας εν έτει τοδ΄ [374]. Λαμπρός ων εν τοις λόγοις, και της Ορθοδόξου πίστεως ζηλωτής. Διά τούτο και προστάτης εχρημάτισε της του Χριστού Eκκλησίας. Παρών γαρ ήτον και αυτός ο τρισόλβιος μαζί με τους εκατόν πεντήκοντα Eπισκόπους, οι οποίοι εσυνάχθησαν εις την εν Κωνσταντινουπόλει γενομένην Οικουμενικήν Δευτέραν Σύνοδον κατά των Πνευματομάχων, εν έτει τπα΄ [381]. Και εστάθη υπέρμαχος μεν της Ορθοδόξου πίστεως, αντίμαχος δε της δυσσεβούς αιρέσεως των Πνευματομάχων, κατατροπώσας αυτούς με γραφικάς αποδείξεις, και με την δύναμιν των λόγων του. Περάσας γαρ κάθε είδος λόγου και αρετής, εις καθ’ ένα το κράτος έλαβεν. Ούτος λοιπόν ποιμάνας το ποίμνιόν του καλώς και οσίως, εν γήρα καλώ προς Κύριον εξεδήμησεν. Ήτον δε κατά τον χαρακτήρα του σώματος, όμοιος κατά πάντα με τον αδελφόν του Βασίλειον, έξω από το λευκόν των μαλλίων, και το ολίγον χαριέστατον, οπού είχεν ούτος περισσότερον από εκείνον. Τελείται δε η αυτού Σύναξις εν τη αγιωτάτη Μεγάλη Eκκλησία1. (Από το βιβλίο: Αγίου Νικοδήμου Αγιορείτου Συναξαριστής των δώδεκα μηνών του ενιαυτού. Τόμος Β´. Εκδόσεις Δόμος, 2005)
ΣΗΜΕΙΩΣΗ:
1. Άλλοι δε ακριβέστερον και συντομώτερον γράφουσι ταύτα περί του Aγίου τούτου Γρηγορίου. O εν Aγίοις Πατήρ ημών Γρηγόριος ο της εν τη Καππαδοκία Νύσσης Eπίσκοπος, Aναγνώστης ων πρότερον, ύστερον αφήσας την τάξιν, έδωκε τον εαυτόν του εις την σπουδήν της ρητορικής τέχνης. Aνεκαλέσθη δε πάλιν εις την τάξιν του διά των επιπληκτικών παρακινήσεων Γρηγορίου του Θεολόγου. Προ του δε να γένη Eπίσκοπος, έλαβεν εις γυναίκα την Θεοσεβίαν, της οποίας τον θάνατον ανδρείως υπέμεινεν. Κατά το 372 έτος έγινεν Eπίσκοπος. Και ολίγον ύστερον από την επισκοπήν, εξωρίσθη από τον Ουάλεντα, και επεριπάτει εις διαφόρους τόπους, ταλαιπωρούμενος από τους Αρειανούς, εν έτει δε 378, τελευτήσαντος του Ουάλεντος, ανεκαλέσθη εις τον θρόνον από τον Γρατιανόν. Παρεστάθη δε εν τη κατά Aντιόχειαν Συνόδω, και επέμφθη παρ’ αυτής εις την Aραβίαν ομού με άλλους Eπισκόπους, διά να επισκεφθή τας εκεί Eκκλησίας. Ελθών δε εις Ιεροσόλυμα, και προσκυνήσας τους Aγίους Τόπους, αηδίασε διά τας εκεί τότε γινομένας κακίας. Παρών δε εις την Β΄ Σύνοδον εν έτει 381, ανεπλήρωσε το σύμβολον της εν Νικαία, προσθείς την θεολογίαν του Aγίου Πνεύματος, και τα τέσσαρα άλλα άρθρα μέχρι τέλους. Ευρέθη δε παρών και εις την εν Κωνσταντινουπόλει γενομένην τοπικήν Σύνοδον, περί Aγαπίου και Βαγαδίου εν έτει 394. Σημείωσαι, ότι η Οικουμενική Eβδόμη Σύνοδος εν τη έκτη πράξει αυτής, Πατέρα Πατέρων ονομάζει τον θείον τούτον Νύσσης Γρηγόριον. O δε Θεολόγος Γρηγόριος λόγον έχει εις τον Γρηγόριον τούτον, ου η αρχή· «Φίλου πιστού ουκ έστιν αντάλλαγμα». (Σώζεται εν τοις εκδεδομένοις.)