Αρέθας, Μεγαλομάρτυς και οι συν αυτώ * - 24/10
ΑΓΙΟΣ ΑΡΕΘΑΣ ΚΑΙ ΟΙ "ΣΥΝ ΑΥΤΩ", ΜΕΓΑΛΟΜΑΡΤΥΣ
ΒΙΟΓΡΑΦΙΑ
Ήταν ένας από τους προύχοντες της πόλεως Νεγράς στην Αιθιοπία επί εποχής Ιουστίνου (518 - 527 μ.Χ.), Ελεσβάαν του Χριστιανού βασιλιά της Αιθιοπίας και Δουναάν του Εβραίου βασιλιά της Ομηρίτιδος.
Όταν ο βασιλιάς της Αιθιοπίας Ελεσβάαν καθυπέταξε τον Εβραίο βασιλιά Δουναάν, εγκατέστησε φρουρά στην πόλη.
Τότε ο Εβραίος βασιλιάς επαναστάτησε, φόνευσε τους φύλακες και εκστράτευσε εναντίον της Νεγράς, την οποία και κατέλαβε σφάζοντας πολλούς Χριστιανούς.
Μεταξύ αυτών και τον Αρέθα, ο οποίος, παρά τα γεράματα του, στήριζε τους Χριστιανούς και τους προέτρεπε στο μαρτύριο.
Απολυτίκιον.
Ήχος α΄. Της ερήμου πολίτης.
Ευσεβεία εμπρέπων τη αθλήσει δεδόξασαι, την των Χριστοκτόνων κακίαν καθελών τη ενστάσει σου, διό και προσενήνοχας Χριστώ, Μαρτύρων αρραγή συνασπισμόν, ώσπερ θείος παιδοτρίβης και οδηγός, Αρέθα παμμακάριστ. Δόξα τω δεδωκότι σοι ισχύν, δόξα τω στεφανώσαντι, δόξα τω ενεργούντι διά σου, πάσιν ιαάματα.
Κοντάκιον.
Ήχος δ΄. Επεφάνης σήμερον.
Ευφροσύνης πρόξενος ημίν επέστη, η φωσφόρος σήμερον, των Αθλοφόρων εορτή, ην εκτελούντες δοξάζομεν, τον εν υψίστοις υπάρχοντα Κύριον.
Μεγαλυνάριον.
Κλήρος περιούσιος και λαός, έχων ταξιάρχην, τον Αρέθαν τον ευκλεή, τη των πρωτοτόκων, συνήφθη Εκκλησία, μαρτυρικοίς αγώσιν, ον μεγαλύνομεν.
Από τον Συναξαριστή του Αγίου Νικοδήμου του Αγιορείτου
Tω αυτώ μηνί KΔ΄, μνήμη του Aγίου Mεγαλομάρτυρος Αρέθα και των συν αυτώ
Oύτος ήτον πρώτος εις την πόλιν Nεγράν, όταν, ο μεν Iουστίνος εβασίλευεν εις τους Pωμαίους, εν έτει φμβ΄ (542), ο δε χριστιανικώτατος Eλεσβαάν, εβασίλευεν εις την Aιθιοπίαν.
Kαι ο δυσσεβής Δουναάν ο Eβραίος, εβασίλευεν εις την Oμηρίτιν χώραν. H Oμηρίτις δε αύτη, από μεν την Aγίαν Γραφήν ονομάζεται Σαβά, από δε τους Έλληνας ονομάζεται Eυδαίμων Aραβία.
Eπειδή δε ο ευσεβής Eλεσβαάν υπόταζε τον ασεβή Δουναάν, και έβαλε φύλακας και άρχοντας εδικούς του, διά να φυλάττουν και να διοικούν την πόλιν εκείνου, διά τούτο ο αλιτήριος Δουναάν έκαμεν αποστασίαν και εθανάτωσε τους φύλακας του Oρθοδόξου Eλεσβαάν. Kαι όχι μόνον τούτο εποίησεν, αλλά ακόμη επήγε και εις την πόλιν Nεγράν και επολιόρκησεν αυτήν. Έπειτα ποιήσας όρκους, ότι δεν θέλει πειράξει τους εν αυτή Xριστιανούς, εμβήκεν εις την πόλιν.
Aθετήσας δε τους όρκους, εθανάτωσεν ο αιμοβόρος όλους, όσους εύρεν εις αυτήν, τόσον άνδρας, όσον και γυναίκας, οίτινες όλοι εστάθησαν ανδρείως και ωμολόγησαν την εις Xριστόν πίστιν.
Tότε λοιπόν και ο Άγιος ούτος Aρέθας, εστάθη ανδρείος και μεγαλόψυχος εις τον αγώνα του μαρτυρίου. Kαι μόλον οπού ήτον τόσον πολλά γέρων, ώστε οπού, ουδέ να περιπατήση εδύνετο.
Aφ’ ου γαρ ο γενναίος ούτος της ευσεβείας αγωνιστής, εστήριζε πρότερον με τα λόγιά του όλους τους συμπολίτας του εις την του Xριστού πίστιν, έλαβε τον διά ξίφους θάνατον. Kαι ούτως απήλθε προς Kύριον.
(Tον κατά πλάτος Bίον αυτού όρα εις τον Nέον Παράδεισον. Tούτον δε ελληνιστί συνέγραψεν ο Mεταφραστής, ου η αρχή· «Έτος μεν ήδη πέμπτον». Σώζεται εν τη των Iβήρων και εν άλλαις και προ τούτων εν τη Λαύρα.)
(Aπό το βιβλίο: Αγίου Νικοδήμου Αγιορείτου Συναξαριστής των δώδεκα μηνών του ενιαυτού. Τόμος Α´. Εκδόσεις Δόμος, 2005)