Τεύχος 18
Ενότητες
Φωτό & Βίντεο
Δημοφιλή Άρθρα
Εορτολόγιο (νέο ημ.)
1/4 Οσία Μαρία η Αιγυπτία

Περισσότερα »
Εορτολόγιο (παλαιό ημ.)
19/3 Χρύσανθος και Δαρεία, Μάρτυρες *

Περισσότερα »
Newsletter
Δωρεά Στον Σύνδεσμό Μας
ΠΑΡΟΙΜΙΩΔΕΙΣ ΛΕΞΕΙΣ ΚΑΙ ΦΡΑΣΕΙΣ
Πολλές φορές στην ζωή μας, όλοι μας, χρησιμοποιούμε διάφορες φράσεις και λέξεις παροιμιώδεις. Γνωρίζουμε όμως πως και από που προήλθαν...
"Άλλου παπά Ευαγγέλιο"
Αυτή η φράση προέρχεται από μία Κεφαλλονίτικη ιστορία...
Κάποιος παπάς σε ένα χωριουδάκι της Κεφαλλονιάς, αγράμματος, πήγε να λειτουργήσει σ’ ένα άλλο χωριό, γιατί ο παπάς του χωριού είχε αρρωστήσει για πολύν καιρό. Ο παπάς όμως, στο δικό του Ευαγγέλιο, μια και ήταν αγράμματος, είχε βάλει δικά του σημάδια κι έτσι κατάφερνε να το λέει. Εδώ όμως, στο ξένο Ευαγγέλιο, δεν υπήρχαν τα σημάδια, γιατί ο παπάς αυτού του χωριού δεν τα είχε ανάγκη, μια και ήταν μορφωμένος. Άρχισε, λοιπόν, ο καλός μας παπάς, να λέει το Ευαγγέλιο που λέγεται την Κυριακή του Ασώτου. Τοτε κάποιος από το εκκλησίασμα του φώναξε!
-"Τι μας ψέλνεις εκεί παπά; αυτό δεν είναι το σημερινό Ευαγγέλιο...".
- Εμ. Τι να κάνω; απάντησε αυτός. "Αυτό είναι άλλου παπά - Ευαγγέλιο".
Και από τότε έμεινε η φράση!
"Κηφισιά"
Μερικά χιλιόμετρα έξω από την Αθήνα, υπήρχε κάποτε μία μεγάλη τοποθεσία, που την έλεγαν Αλωνάρα, (λέξη που παράγεται από το αλώνι - άλως). Ως τα 1865 περίπου, το μέρος αυτό ήταν κατάφυτο από χιλιάδες πεύκα και διάφορα άλλα οπωροφόρα δέντρα: μηλιές, πορτοκαλιές, λεμονιές, νεραντζιές και αρκετές καστανιές. Από τις τελευταίες, δεν υπάρχει σήμερα ούτε μία για δείγμα. Τα δέντρα αυτά, όπως και ολόκληρη η περιοχή, δεν ήταν ιδιόκτητη. Κανείς δεν τα φύλαγε, αλλά και κανείς δεν τολμούσε να χτίσει σπίτι εκεί τριγύρω, γιατί την εποχή εκείνη σε όλη την Αττική βασίλευαν οι διάφορες ληστοσυμμορίες με αρχηγούς τον Νταβέλη, τον Καρακάση, τον Τσουλή και άλλους. Η Αλωνάρα, όμως, ήταν σωστός πειρασμός για τούς Αθηναίους, ιδίως το καλοκαίρι, που ξεροψήνονταν μέσα στα στενόχωρα σπιτάκια της μικρής, τότε, πρωτεύουσας. Έτσι, πολλοί τολμηροί αποφάσιζαν να πάνε εκδρομή μέχρι εκεί. Προτού όμως, ακόμη βασιλέψει ο ήλιος, παρατούσαν την πράσινη εκείνη ζούγκλα της Αττικής και γυρνούσαν λυπημένοι στην Αθήνα. "Εκεί φυσά, έλεγαν ο ένας στον άλλον, ενώ εδώ πεθαίνει κανείς από την κάψα". Κι’ αυτό το έλεγαν τόσο συχνά, που η Αλωνάρα έγινε σιγά - σιγά Κηφισιά, από παραφθορά των λέξεων "εκεί φυσά".
"Περί όνου σκιάς"
Αυτή η έκφραση, που τη λέμε όταν θέλουμε να πούμε πως τσακωθήκαμε για το τίποτα, ξεκινάει από τα παλιά τα χρόνια. Είναι ένας υπαινιγμός στον καυγά που είχαν ένας Αγωγιάτης και ένας Αθηναίος, που νοίκιασε από τον πρώτο το γαϊδούρι του, για να τον πάει με τα πράγματά του στα Μεγαρα. Ύστερα από αρκετή ώρα δρόμο, και μέσα στον ήλιο, θέλησαν να ξεκουραστούνε λιγάκι. Ο Αθηναίος τότε πλάγιασε στον ίσκιο που δημιουργούσε το σώμα του γαϊδουριού. Ο αγωγιάτης, όμως, διεκδικούσε αυτό τον ίσκιο για δικό του, λέγοντας πως του είχε νοικιάσει μόνο το γαϊδούρι, όχι, όμως, και τον ίσκιο του. Για το ασήμαντο αυτό ζήτημα πήγαν στα δικαστήρια.
"Πίσω έχει η αχλάδα την ουρά"
Οι Ενετοί, που άλλοτε κυριαρχούσαν στις θάλασσες, εγκαινίασαν πρώτοι τα ιστιοφόρα μεταγωγικά, όταν ήθελαν να μεταφέρουν το στρατό τους. Τα καράβια αυτά ήταν ξύλινα και πελώρια και είχαν σχήμα αχλαδιού. Έσερναν δε τις περισσότερες φορές πίσω τους ένα μικρό καραβάκι, που έβαζαν μέσα τον οπλισμό και τα πολεμοφόδια, όπως ακόμα τρόφιμα και διάφορα πολεμικά σύνεργα. Οι Έλληνες τα είχαν βαφτίσει "αχλάδες" από το σχήμα τους. Έτσι όταν καμιά φορά στο πέλαγος παρουσιαζότανε κανένα άγνωστο καράβι, οι νησιώτες (βιγλάτορες) ανέβαιναν πάνω στούς βράχους και απ’ εκεί παρακολουθούσαν με αγωνία τις κινήσεις του. Αν ήταν απλώς ιστιοφόρο, δεν ανησυχούσαν και τόσο, γιατί υπήρχε πιθανότης να συνεχίσει γι’ αλλού το δρόμο του. Αν όμως ήταν "Αχλάδα" τούς έπιανε πανικός, γιατί καταλάβαιναν ότι σε λίγο θ’ άρχιζαν, μάχες, πολιορκίες, πείνα και θάνατοι. Έφευγαν τότε για να πάνε να ετοιμάσουν την άμυνά τους. Από στόμα σε στόμα κυκλοφορούσε η φήμη ότι η "Αχλάδα" έχει πίσω την ουρά. Με την ουρά εννοούσαν το καραβάκι που έσερνε το μεταγωγικό. Άρα επίθεση. Και έλεγαν: "Πισω έχει η Αχλάδα ουρά", τι θα γίνει;...
"Σαρδάμ"
Σαρδάμ είναι το μπέρδεμα των συλλαβών, κατά την ώρα που μιλούν οι ηθοποιοί, οι εκφωνητές του ραδιοφώνου και της τηλεόρασης αλλά και κάθε ομιλητής. Η λέξη δεν έχει ετυμολογική ρίζα, αλλά προέρχεται από τον αναγραμματισμό του επίθετου Μαδράς. Ο Αχιλλέας Μαδράς, ηθοποιός - σκηνοθέτης, γεννήθηκε το 1875 στην Κωνσταντινούπολη και ήταν ο πρώτος που γύρισε ελληνική κινηματογραφική ταινία. Επειδή έκανε πολλά μπερδέματα την ώρα που έπαιζε, σκέφτηκε να τα ονοματίσει. Έτσι αναγραμμάτισε το επώνυμό του και μας έδωσε μία καινούρια λέξη, την καλλιτεχνική λέξη "Σαρδάμ".
(Από το βιβλίο του Τ. Νατσούλη)