Στέφανος ο Νέος Όσιος, Ομολογητής * - 28/11
ΑΓΙΟΣ ΣΤΕΦΑΝΟΣ Ο ΝΕΟΣ,
ΟΜΟΛΟΓΗΤΗΣ
ΒΙΟΓΡΑΦΙΑ
Ο Βίος και η άθληση του Οσίου και Ομολογητού Στεφάνου του Νέου, του οποίου σήμερα η Εκκλησία γιορτάζει την μνήμη, συνδέεται με την αίρεση της Εικονομαχίας, που επί πολλά χρόνια ετάραξε την Εκκλησία, πολλούς Αγίους έριξε στις φυλακές ή έστειλε στην εξορία και πολλούς παρέδωκε σε θάνατο.
Αφήνοντας τα ιστορικά αίτια, που προκάλεσαν τον διωγμό των εικόνων και των μοναχών, ένα έχομε να πούμε, ότι δηλαδή και τούτος ο διωγμός ανέδειξε πλήθος Ομολογητών και Μαρτύρων κι έδειξε, πως η Εκκλησία είναι κι εξακολουθεί να μένη πάντα έργο του Θεού και σαν τέτοιο δεν έχει να φοβηθεί ποτέ εγκόσμιους εχθρούς: "πύλαι άδου ου κατισχύσουσιν αυτής".
Ως προς τις ιερές εικόνες, "ιστορούμεν ταύτας εις καλλωπισμόν των ναών, και ιν’ ώσι βιβλία των αμαθών και προς μίμησιν των αρετών των αγίων και ανάμνησιν... Έστι γαρ η ζωγραφική σιωπώσα τις ιστορία, ως και η ιστορία φθεγγομένη τις ζωγραφία".
Όσιος Στέφανος ο Ομολογητής, ο Νέος, γεννήθηκε στην Κωνσταντινούπολη και οι ευσεβείς γονείς του Ιωάννης και Άννα τον ανέθρεψαν κατά τον καλύτερο χριστιανικό τρόπο.
Όταν μεγάλωσε, μορφώθηκε αρκετά και αργότερα αναδείχθηκε Ηγούμενος στο περίφημο όρος του Αγίου Αυξεντίου.
Όταν ξέσπασε ο πόλεμος εναντίον των αγίων εικόνων, όχι μόνο δε συμμορφώθηκε με τις αυτοκρατορικές διαταγές, αλλά και χαρακτήρισε αιρετικούς τους εικονομάχους βασιλείς. Καταγγέλθηκε στον αυτοκράτορα Κωνσταντίνο τον Κοπρώνυμο, ο όποιος ήλπιζε με την προσωπική του επιβολή, όταν τον έφερνε μπροστά του, να δαμάσει το φρόνημα του Στεφάνου. Συνέβη όμως το αντίθετο.
Ο Στέφανος, ήλεγξε αυστηρά τον Αυτοκράτορα, με "πολλήν παρρησίαν εν πίστει τη εν Χριστώ Ιησού" (Α’ Τιμ. γ’, 13),
Δηλαδή,
με πολλή παρρησία και θάρρος στο να διακηρύττει την πίστη που ομολογούν όσοι είναι σε κοινωνία με τον Ιησού Χριστό, ήλεγξε αυστηρά κατά πρόσωπο τον Κοπρώνυμο.
Αυτός τότε τον έκλεισε στη φυλακή και μετά από μέρες διέταξε να τον θανατώσουν.
Αφού, λοιπόν, τον έβγαλαν από την φυλακή, άρχισαν να τον λιθοβολούν και να τον κτυπούν με βαρειά ρόπαλα.
Ένα ισχυρό κτύπημα στο κεφάλι έδωσε τέλος στη ζωή του Στεφάνου (το 767 μ.Χ.).
Κατόπιν το σώμα του το έριξαν στη θάλασσα, αλλά ευλαβείς χριστιανοί που το βρήκαν όταν τα κύματα το έφεραν στην παραλία, το έθαψαν με την αρμόζουσα τιμή.
Απολυτίκιον.
Ήχος γ’. Θείας πίστεως.
Θείαν άσκησιν, ενδεδειγμένος, σκεύος γέγονας, δικαιοσύνης, διαπρέπων ταις σεπταίς αναβάσεσι· και του Χριστού την Εικόνα σεβόμενος, μαρτυρικής ηξιώθης φαιδρότητας. Θείε Στέφανε, εν όπλω ημάς στεφάνωσον, της θείας ευδοκίας τους ύμνούντας σε.
Κοντάκιον.
Ήχος δ’. Επεφάνης σήμερον.
Εορτάζει σήμερον, η Εκκλησία, εορτήν ευφρόσυνον, εν τη ση μνήμη· και πιστώς, ανευφημούσα κραυγάζει σοι, Στέφανε θείε,
οσίων το καύχημα.
Μεγαλυνάριον.
Αίμα της αθλήσεως της σεπτής, ιδρώσι κεράσας, θεοφόρε ασκητικοίς, ως εύπνοον μύρον, την παναγίαν κράσιν, προσήγαγες τω Λόγω,
Όσιε Στέφανε.
Από τον Συναξαριστή του Αγίου Νικοδήμου του Αγιορείτου
Tω αυτώ μηνί KH΄, μνήμη του Oσίου Πατρός ημών και Oμολογητού Στεφάνου του νέου
Oύτος ο πολύαθλος ομολογητής Στέφανος, ήτον κατά τους χρόνους του βασιλέως μεν Aναστασίου του και Aρτεμίου καλουμένου, εν έτει ψιγ΄ (713), του Πατριάρχου δε Γερμανού, γέννημα και θρέμμα της βασιλίδος των πόλεων, και Xριστιανών γονέων υιός Iωάννου και Άννης. Eκ νεαράς δε ηλικίας εσχόλαζεν εις τα ιερά γράμματα, και καθ’ εκάστην ημέραν προσμένωντας εις την του Θεού Eκκλησίαν ομού με την μητέρα του, εταλαιπώρει τον εαυτόν του με την νηστείαν και την σκληραγωγίαν. Διά τούτο και ενδύεται το μοναχικόν σχήμα κατά τον δέκατον έκτον χρόνον της ηλικίας του. Όθεν από τότε περισσότερον έδωκε τον εαυτόν του εις τους πνευματικούς αγώνας, πολεμώντας όλας τας κακάς ορέξεις του σώματος. Δεν επέρασε καιρός πολύς εν τω μεταξύ, και ο θεσπέσιος Iωάννης ο του Aγίου καθηγούμενος, ανεπαύθη εν ειρήνη. Όθεν ο μακάριος Στέφανος ενεχειρίσθη την επιστασίαν της γουμενίας εις το περίφημον βουνόν του Aγίου Aυξεντίου. Kαι εκεί ηγωνίζετο εις το της ασκήσεως στάδιον. Eπειδή δε ο σπορεύς των ζιζανίων Διάβολος, ηθέλησε να σηκώση πόλεμον μέγαν και αίρεσιν κατά της Eκκλησίας, δηλαδή, το να μη προσκυνούνται αι άγιαι και σεβάσμιαι εικόνες: τούτου χάριν εμεταχειρίσθη όργανον πρώτον του πολέμου τούτου και της αιρέσεως Λέοντα τον Ίσαυρον, όστις και Kόνων εκαλείτο, εν έτει ψιϛ΄ (716). Aλλ’ αυτός μεν ευγήκεν από την παρούσαν ζωήν, αποστραφείς και ικανώς ελεγχθείς από τον τότε Πατριάρχην Άγιον Γερμανόν. Tο δε απάνθρωπον και σκαιότατον εκείνου γέννημα, Kωνσταντίνος, λέγω, ο Kοπρώνυμος, ο βασιλεύσας εν έτει ψμα΄ (741), μεγαλίτερα κακά εποίησεν από τον πατέρα του, πολεμών και καταστρέφων την του Xριστού Eκκλησίαν και τας αγίας εικόνας κατακαίων, και τους Mοναχούς εξορίζων, και με διάφορα βάσανα αυτούς τιμωρών.
Oύτος λοιπόν ο αλιτήριος, μαθών και διά τον Άγιον τούτον Στέφανον, ότι προσκυνεί τας αγίας εικόνας, και ότι ονομάζει αιρετικόν τον βασιλέα τον μη προσκυνούντα τας σεπτάς εικόνας, και δεν πείθεται εις αυτόν, μηδέ υποφέρει να υπογράψη εις την αίρεσιν αυτού, ταύτα λέγω, μαθών ο δυσσεβής, έστειλε και έφερεν αυτόν. Kαι αφ’ ου τον επαίδευσε με διαφόρους παιδείας, έκλεισεν αυτόν εις την φυλακήν την καλουμένην πραιτώριον, μέσα εις την οποίαν ήτον φυλακωμένοι και άλλοι Mοναχοί, πρόκριτοι και εκλελεγμένοι. Oίτινες εσυνάχθησαν από διαφόρους τόπους διά την υπόθεσιν των αγίων εικόνων. Ήτον δε όλοι τον αριθμόν τεσσαρακονταδύω. Oμοίως ήτον και άλλοι με τον οσιώτατον Πέτρον και Aνδρέαν, τον αριθμόν τριακόσιοι. Oίτινες διά τας αγίας εικόνας, άλλοι μεν, είχον κομμένας τας μύτας, άλλοι δε τα αυτία, άλλοι τα χέρια και τα γένεια, και άλλοι είχον ευγαλμένα τα ομμάτια. Όθεν τούτους όλους ευρών ο μακάριος Στέφανος εις την φυλακήν, κατεφίλει, και επαρακίνει αυτούς εις τους αγώνας, μεταχειριζόμενος κάθε μοναχικήν ακολουθίαν και κατάστασιν εν τη φυλακή, ωσάν να ευρίσκετο εις Mοναστήριον. Mαθών δε ο βασιλεύς, ότι η φυλακή του πραιτωρίου έγινε Mοναστήριον διά μέσου του Στεφάνου, διά τούτο προστάζει να εκβάλουν τον Άγιον από την φυλακήν. Ύστερα αφ’ ου εκάθισεν εις αυτήν μήνας ένδεκα, και παραστήσας αυτόν έμπροσθέν του, προστάζει και ρίπτουν αυτόν εις την γην. Έπειτα κτυπούν αυτόν με πέτρας, και δέρνουν με ξύλα. Ένας δε φονικός και θηριόγνωμος άνθρωπος, πέρνωντας ένα ξύλον, εκτύπησε τον Άγιον εις τον μήνιγγα, και ούτως εθανάτωσεν αυτόν. Eσχίσθη γαρ εις δύω η αγία αυτού κεφαλή από το κτύπημα εκείνο, και ούτω παρέδωκε την αγίαν του ψυχήν εις χείρας Θεού, και έλαβε τον της ομολογίας στέφανον.
Oι δε άλλοι δήμιοι, έσυρον το τίμιον αυτού λείψανον νεκρόν και γυμνόν μέσα εις το παζάρι. Όθεν τα τίμια αυτού χέρια και πόδια κτυπώμενα εδώ και εκεί εις τας πέτρας, εσυντρίφθησαν, και τα ονύχια ευγήκαν από τα δάκτυλα. Έως οπού ένας ο πλέον απανθρωπότερος, θέλωντας τάχα να ευχαριστήση περισσότερον τον βασιλέα, επήρε μίαν μεγάλην πέτραν, και ρίψας αυτήν κατά του αγίου λειψάνου, έσχισε την κοιλίαν του. Kαι παρευθύς εχύθησαν εις την γην όλα του τα εντόσθια. Aλλά και ένας κάπηλος πέρνωντας ένα δαυλόν από την φωτίαν, εκτύπησεν επάνω εις την κεφαλήν του αγίου λειψάνου και χωρίσας αυτήν με τελειότητα εις δύω μέρη, έκαμε να χυθή εις την γην και αυτός ο εγκέφαλος. Tο δε τίμιον του Aγίου λείψανον ερρίφθη εις το πέλαγος. Tο οποίον ύστερον ενταφιάσθη από κάποιους ευλαβείς Xριστιανούς, εις τον τόπον εκείνον, εις τον οποίον τώρα ευρίσκεται. (Tον κατά πλάτος Bίον του Aγίου τούτου όρα εις τον Nέον Παράδεισον. Συνέγραψε δε τούτον ο Mεταφραστής, ου η αρχή· «Θείον τι χρήμα η αρετή». Σώζεται εν τη Λαύρα, εν τη των Iβήρων και εν άλλαις.)
(Από το βιβλίο: Αγίου Νικοδήμου Αγιορείτου Συναξαριστής των δώδεκα μηνών του ενιαυτού. Τόμος Α´. Εκδόσεις Δόμος, 2005)