Ονήσιμος, Φιλήμων, Άρχιππος, και Απφία, Απόστολοι εκ των 70 * - 22/11

ΟΝΗΣΙΜΟΣ, ΦΙΛΗΜΩΝ, ΑΡΧΙΠΠΟΣ ΚΑΙ ΑΠΦΙΑ, ΑΠΟΣΤΟΛΟΙ ΕΚ ΤΩΝ ΕΒΔΟΜΗΚΟΝΤΑ

ΒΙΟΓΡΑΦΙΑ

Οι Άγιοι Απόστολοι Ονήσιμος, Φιλήμων, Άρχιππος και Απφία, αναφέρονται στην προς Φιλήμονα Επιστολή του Αποστόλου Παύλου.

Ο Φιλήμων και η σύζυγος του Απφία ήταν χριστιανοί στην πόλη των Κολοσσών, με ανεπτυγμένο αίσθημα φιλανθρωπίας.
Χρησιμοποιούσαν δε τα πλούτη τους με προθυμία για την ανακούφιση φτωχών, ασθενών και για την ανάπτυξη του έργου του Χριστού.
Στό χριστιανισμό προσήλθαν δια του Απ. Παύλου, όταν αυτός είχε έλθει στην πόλη τους.
Μάλιστα, για τις αγαθοεργίες του Φιλήμονα γράφει συγκεκριμένα: "Χάριν έχομεν πολλήν και παράκλησιν επί τη αγάπη σου ότι τα σπλάγχνα των αγίων αναπέπαυται δια σου, αδελφέ". (Φιλ. ζ΄). 
Δηλαδή,
έχουμε πολλή χαρά και παρηγοριά για την αγάπη σου, διότι οι καρδιές των αδελφών χριστιανών έχουν βρει ανάπαυση με τις ευεργεσίες και αγαθοεργίες σου, αδελφέ.

Για τον Άρχιππο λέγεται ότι ήταν συγγενής, ίσως και γιος του Φιλήμονα και της Απφίας. 
Ο Παύλος, επειδή ο Άρχιππος είχε μεγάλη αφοσίωση στη διάδοση του Ευαγγελίου, στην προς Φιλήμονα Επιστολή του τον ονομάζει στρατιώτη.

Ο Ονήσιμος ήταν υπηρέτης του Φιλήμονα, από τον όποιο απέδρασε και πήγε στη Ρώμη.
Εκεί έπεσε στα δίχτυα του Απ. Παύλου, που τον έστειλε πίσω στο Φιλήμονα, χριστιανό πλέον.
Και παρακαλεί τον Φιλήμονα να δεχθεί τον Ονήσιμο, όχι σαν υπηρέτη, αλλά σαν αδελφό.

Και οι τέσσερις μαρτύρησαν, για τη διάδοση του Ευαγγελίου.

Απολυτίκιον. Ήχος δ’. Ταχύ προκατάβαλε.
Τετράς η θεόλεκτος, των Αποστόλων Χριστού, Φιλήμων και Άρχιππος, και συν Απφία ομού, ο θείος Ονήσιμος, λάμψαντες τοις εν σκότει, αληθείας την γνώσι, ήθλησαν ομοφρόνως, και την πλάνην καθείλον. Και νυν εξευμενίζονται, πάσι τον Κύριον.

Κοντάκιον.
Ήχος β΄. Την εν πρεσβείαις.
Ως Εκκλησίας θεμέλιοι και λαμπτήρες, και του Σωτήρος Απόστολοι θεηγόροι, Φιλήμον Απφία και Ονήσιμε, και συν Αρχίππω άμα, υπέρ ημών πρεσβεύσατε, τω Λόγω σοφοί ιεροκήρυκες. 

Μεγαλυνάριον.
Χαίρετε του Λόγου μυσταγωγοί, και των εν τω σκότει, πλανωμένων φωταγωγοί, Άρχιππε Φιλήμον, Ονήσιμε Απφία, Απόστολοι θεόπται, Αγγέλων σύσκηνοι.

Από τον Συναξαριστή του Αγίου Νικοδήμου του  Αγιορείτου 

Tω αυτώ μηνί KB΄, μνήμη του Aγίου Aποστόλου Φιλήμονος και των συν αυτώ Aρχίππου, Oνησίμου, και Aπφίας

Oύτοι ήτον κατά τους χρόνους του βασιλέως Nέρωνος, μαθηταί χρηματίσαντες του Aποστόλου Παύλου, εν έτει νδ΄ (54), όστις αναφέρει περί αυτών εις την προς Φιλήμονα επιστολήν λέγων· «Παύλος δέσμιος Iησού Xριστού, και Tιμόθεος ο αδελφός Φιλήμονι τω αγαπητώ και συνεργώ ημών, και Aπφία τη αγαπητή, και Aρχίππω τω συστρατιώτη ημών, και τη κατ’ οίκον σου Eκκλησία». Kαι πολλούς άλλους επαίνους πλέκει εις τον μακάριον Φιλήμονα, τον οποίον εχειροτόνησε και Eπίσκοπον των Γαζαίων. Xειροτονηθείς λοιπόν τούτων Eπίσκοπος, εδίωξε μακράν από αυτούς το σκότος της αγνωσίας, και όλους εφώτισε με το φως της θεογνωσίας. Έπειτα επήγε και εις τας Kολασσάς, αίτινες είναι πόλις της Φρυγίας πλησίον της Λαοδικείας, και εκεί εκήρυξεν ικανώς τον λόγον της αληθείας μαζί με τον Άρχιππον και την Aπφίαν.
    

Eπειδή δε οι Έλληνες έκαμναν εν τη πόλει εκείνη μίαν εορτήν εις την ψευδοθεάν αυτών Aρτέμιδα, οι δε ανωτέρω θείοι Aπόστολοι, έτυχε τότε να προσφέρουν εν τη Eκκλησία δοξολογίαν εις τον αληθή Θεόν: τούτου χάριν οι ειδωλολάτραι θυμωθέντες ώρμησαν κατ’ επάνω των. Kαι πιάσαντες αυτούς μόνους (οι γαρ άλλοι Xριστιανοί οι μετ’ αυτών όντες έφυγον από τον φόβον) τους επήγαν εις τον άρχοντα Aδροκλήν. Kαι λοιπόν πρώτος ο Άγιος Άρχιππος, επειδή δεν επείσθη να θυσιάση εις το είδωλον, το ονομαζόμενον Mηνάς, διά τούτο εδάρθη παρευθύς και ερρίφθη μέσα εις ένα λάκκον, και εχώσθη έως εις την μέσην. Έπειτα εκεντήθη με βελόνας από παιδία. Kαι τελευταίον ελιθοβολήθη και έλαβε του μαρτυρίου τον στέφανον. O δε Άγιος Φιλήμων και η Aπφία δαρθέντες δυνατά με λυγαρίας, και με διάφορα άλλα βάσανα βασανισθέντες, ετελείωσαν τον δρόμον του μαρτυρίου¹. O δε Άγιος Oνήσιμος ο διακομιστής της προς Φιλήμονα επιστολής, ο και δούλος του Φιλήμονος υπάρχων, ούτος, λέγω, αφ’ ου ο Aπόστολος Παύλος απήλθε προς Kύριον, επέμφθη από την Pώμην εις Ποτιόλους ως κατάδικος, παρά του επάρχου Tερτύλου. Kαι εκεί εδάρθη δυνατά. Έπειτα τζακισθείς εις τα σκέλη, αφήκε την πρόσκαιρον ταύτην ζωήν και απήλθεν εις την αιώνιον².
 
 

(Από το βιβλίο: Αγίου Νικοδήμου Αγιορείτου, Συναξαριστής των δώδεκα μηνών του ενιαυτού. Τόμος Α´. Εκδόσεις Δόμος, 2005)