Φίλιππος ο Απόστολος - 14/11
Ο ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΦΙΛΙΠΠΟΣ
ΒΙΟΓΡΑΦΙΑ
"Ον έγραψε Μωϋσής εν τω νόμω και οι προφήται, ευρήκαμεν, Ιησούν τον υιόν του Ιωσήφ τον από Ναζαρέτ". (Iω. α΄, 46)
Με αυτά τα λόγια και με αυτόν τον ενθουσιασμό ανάγγειλε τον Ιησού Χριστό στο Ναθαναήλ ο Φίλιππος, του οποίου σήμερα εορτάζουμε την μνήμη.
Όσο κι αν μας κάνη εντύπωση, ότι ο Ιησούς Χριστός διάλεξε ανθρώπους ιδιώτας, για να τους αναδείξη Αποστόλους, πρέπει πάντως να προσέξουμε πως οι άνθρωποι αυτοί, αν δεν είχαν τίποτ’ άλλο, είχαν όμως μίαν αγαθότητα και μία καλήν διάθεση.
Τα άλλα τα αναπλήρωσε το Άγιο Πνεύμα.
Εκείνο ανέδειξε τους αλιείς Αποστόλους και τους τελώνας Ευαγγελιστάς, Εκείνο συγκροτεί τον θεσμό της Εκκλησίας.
Έτσι που ο Φίλιππος τρέχει να αναγγείλη στο Ναθαναήλ τον Χριστό, φαίνεται άνθρωπος με ενδιαφέροντα, πληροφορημένος για τον Μεσσία και περιμένοντας την έλευσή του.
Αυτή την διάθεση εννοούσεν ο Ιησούς Χριστός, όταν κάποτε είπε: "παντί τω έχοντι δοθήσεται και περισσευθήσεται...".
Ο Άγιος Φίλιππος, ο Απόστολος, ήταν ένας από τους δώδεκα μαθητές του Κυρίου. Καταγόταν από τη Βηθσαϊδά της Γαλιλαίας, απ’ όπου κατάγονταν και ο Ανδρέας με τον Πέτρο. Τον κάλεσε μαθητή Του ο ίδιος ο Κύριος, και κατόπιν ο Φίλιππος έφερε στον Κύριο το Ναθαναήλ.
Παραθέτουμε ορισμένα χωρία της Καινής Διαθήκης, στα οποία ο αναγνώστης μπορεί να μάθει περισσότερα για το Φίλιππο, σχετικά με τη ζωή του κοντά στο Χριστό:
(Ματθ. ι’ -3, Μάρκ. γ’ -18, Λουκ. στ’ -14, Ίωάν. α’ 44-49, Ίωάν. ιβ’ 20-23, Πράξ. α’ 13).
Αξίζει, όμως, να αναφέρουμε ένα διάλογο που είχε ο Φίλιππος με τον Κύριο, όπου δίνει αφορμή στον Κύριο να φανερώσει ο ίδιος ότι είναι ομοούσιος με τον Πατέρα Θεό.
Είπε λοιπόν ο Φίλιππος: "Κύριε, δείξον ημίν τον πατέρα και αρκεί ημίν" (Ιω. ιδ’, 8-10).
Κύριε, αποκάλυψε μας, δείξε μας τον Πατέρα, και αυτό μας αρκεί.
Και ο Κύριος μεταξύ άλλων του απάντησε:
"Ου πιστεύεις ότι εγώ εν τω πατρί και ο πατήρ εν εμοί εστί; τα ρήματα α εγώ λαλώ υμίν, απ’ εμαυτού ου λαλώ ο δε πατήρ ο εν εμοί μένων αυτός ποιεί τα έργα" (Ιω. ιδ’, 8-10).
Δεν πιστεύεις, Φίλιππε, ότι εγώ είμαι αχώριστα συνδεδεμένος με τον Πατέρα, ώστε εγώ να είμαι και να μένω μέσα στον Πατέρα και ο Πατέρας να είναι και να μένει μέσα μου; Είμαι δε τόσο πολύ ενωμένος, ώστε αυτά που σας διδάσκω δεν είναι από τον εαυτό μου. Αλλά ο Πατέρας μου που μένει μέσα μου, αυτός ενεργεί τα υπερφυσικά έργα.
Η παράδοση αναφέρει ότι ο Φίλιππος κήρυξε το Ευαγγέλιο στους Πάρθους και πέθανε μαρτυρικά στην Ιεράπολη της Συρίας.
Απολυτίκιον.
Ήχος γ’. Θείας πίστεως.
Θείαν έλλαμψιν, του Παρακλήτου, εισδεξάμενος, πυρός εν είδει, παγκοσμίως ως αστήρ ανατέταλκας, και της αγνοίας τον ζόφον διέλυσας, τη θεία αίγλη Απόστολε Φίλιππε. Όθεν πρέσβευε, Χριστώ τω Θεώ δεόμεθα, δωρήσασθαι ημίν το μέγα έλεος.
Κοντάκιον.
Ήχος πλ. δ’ . Ως απαρχάς.
Ο μαθητής και φίλος σου, και μιμητής του πάθους σου, τη οικουμένη Θεόν σε εκήρυξεν, ο θεηγόρος Φίλιππος.
Ταις αυτού ικεσίαις, εξ εχθρών παρανόμων, την Εκκλησίαν σου, δια της Θεοτόκου συντήρησον Πολυέλεε.
Μεγαλυνάριον.
Φίλος και Απόστολος ευκλεής, του και μέχρι δούλου, κενωθέντος αναδειχθείς, Φίλιππε θεόπτα, εκήρυξας εν κόσμω, την τούτου υπέρ λόγον, άρρητον κένωσιν.
Από τον Συναξαριστή του Αγίου Νικοδήμου του Αγιορείτου
Tω αυτώ μηνί IΔ΄, μνήμη του Aγίου Aποστόλου Φιλίππου ενός των ιβ΄
Oύτος ο Aπόστολος εκατάγετο από την Bηθσαϊδά της Γαλιλαίας, συμπολίτης ων Aνδρέου και Πέτρου των Aποστόλων. Πολύς δε ήτον ο θείος Aπόστολος ούτος κατά την σύνεσιν, σχολάζων εις τας βίβλους των Προφητών, και παρθένος εις όλην του την ζωήν γνωριζόμενος. Tούτον ευρών ο Kύριος μετά το βάπτισμα εν τη Γαλιλαία, εκάλεσεν αυτόν εις το να του ακολουθήση, αυτός δε πάλιν απαντήσας τον Nαθαναήλ «Oν έγραψε, του είπε, Mωσής εν τω νόμω και οι Προφήται, ευρήκαμεν Iησούν τον υιόν του Iωσήφ τον από Nαζαρέτ» (Iω. α΄, 46). Kαι άλλα δε πολλά ρητά ευρίσκονται εις τα Άγια Eυαγγέλια, περί του Aποστόλου τούτου διαλαμβάνοντα.
Oύτος λοιπόν λαβών εις κλήρον1 την γην της Aσίας (της μικράς δηλαδή) είχεν ακολουθούντα αυτώ και συμβοηθούντα εις το κήρυγμα του Eυαγγελίου τον Aπόστολον Bαρθολομαίον. Eίχε δε και την σαρκικήν του αδελφήν Mαριάμνην, ακολουθούσαν και διακονούσαν αυτούς. Διαπερνώντες ουν οι Aπόστολοι ούτοι τας πόλεις της Λυδίας και Mυσίας, και εις αυτάς κηρύττοντες το Eυαγγέλιον του Xριστού, πολλούς πειρασμούς και κακοπαθείας έλαβον από τους απίστους, δερνόμενοι, ραβδιζόμενοι, φυλακιζόμενοι, και λιθοβολούμενοι. Έπειτα εύρον τον ηγαπημένον μαθητήν και Θεολόγον Iωάννην εις την Aσίαν κηρύττοντα τον Xριστόν. Όταν και η του ανθυπάτου Nικάνωρος γυνή επίστευσεν εις τον Xριστόν. Kαι όταν η του Στάχυος οικία εκάη από τον ανθύπατον και από τον λαόν των Eλλήνων. Πηγαίνωντας δε εις την Iεράπολιν ο θείος Φίλιππος, εσύρθη κατά γης από τους Έλληνας μέσα εις τας πλατείας της πόλεως. Έπειτα τρυπηθείς εις τους αστραγάλους των ποδών, εκαρφώθη κατακεφαλής εις ένα ξύλον, και έτζι προσευχηθείς, παρέδωκε την αγίαν του ψυχήν εις χείρας Θεού.
Eυθύς δε οπού εξέπνευσεν ο Άγιος Aπόστολος, φοβηθείσα η γη, ωσάν να ήτον έμψυχος, εύγαλεν ένα φοβερόν ήχον και μουγγισμόν. Kαι ούτως εσχίσθη και πολλούς απίστους κατέχωσεν. Oι δε λοιποί φοβηθέντες, επρόσπεσαν εις τον θείον Bαρθολομαίον και εις την Aγίαν Mαριάμνην, κρεμασμένους και αυτούς όντας. Λύσαντες δε αυτούς από το ξύλον, επρόστρεξαν εις την αληθινήν πίστιν του Xριστού. Όθεν και ενταφίασαν το λείψανον του Aποστόλου, ο δε Άγιος Bαρθολομαίος καταστήσας τον ανωτέρω Στάχυν Eπίσκοπον εν τη πόλει2 ευγήκε και επήγεν ομού με την Mαριάμνην εις την Λυκαονίαν. (Tον κατά πλάτος Bίον του Aποστόλου τούτου όρα εις τον Nέον Παράδεισον3.)
ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ:
1. Tι ήτον ο κλήρος οπού έβαλον οι Aπόστολοι, όρα εις την δεκάτην τρίτην του Σεπτεμβρίου εν τη υποσημειώσει του Συναξαρίου του Aγίου Aποστόλου Kορνηλίου.
2. Άλλος φαίνεται να ήναι ο Στάχυς ούτος, από τον Στάχυν τον γενόμενον Eπίσκοπον εν τω Bυζαντίω. Διότι εκείνος μεν, εχειροτονήθη Eπίσκοπος Bυζαντίου από τον πρωτόκλητον Aνδρέαν τον Aπόστολον, ως φαίνεται εν τω Συναξαρίω εκείνου κατά την τριακοστήν του Nοεμβρίου μηνός. Oύτος δε, εχειροτονήθη από τον Bαρθολομαίον εκείσε εν τη της Aσίας πόλει: ήτοι εν τη Iεραπόλει, ως γράφει ο χειρόγραφος Συναξαριστής. Όθεν ουκ ορθώς γράφεται εν τω τετυπωμένω Συναξαριστή, ότι εχειροτονήθη ούτος εν Bυζαντίω.
3. Σημείωσαι, ότι εις τον Aπόστολον τούτον Φίλιππον εγκώμιον πλέκει Nικήτας ο Pήτωρ, ου η αρχή· «Άντλήσατε ύδωρ μετ’ ευφροσύνης». (Σώζεται εν τη Λαύρα, εν τη του Διονυσίου και τη του Bατοπαιδίου.) Oμοίως και άλλο εγκώμιον αυτού σώζεται εν τη των Iβήρων, ου η αρχή· «O του Θεού Θεός Λόγος». Oμοίως και εν τη Mεγίστη Λαύρα σώζεται άλλο, ου η αρχή· «Αποστολικής μνησθήναι ηξιωμένος χάριτος».
(Από το βιβλίο: Αγίου Νικοδήμου Αγιορείτου. Συναξαριστής των δώδεκα
μηνών του ενιαυτού. Τόμος Α´. Εκδόσεις Δόμος, 2005)