Ιάκωβος ο Αδελφόθεος, Πρώτος Επίσκοπος Ιεροσολύμων - 23/10

 ΑΓΙΟΣ ΙΑΚΩΒΟΣ Ο ΑΔΕΛΦΟΘΕΟΣ, ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ

ΒΙΟΓΡΑΦΙΑ

Σήμερα η Εκκλησία γιορτάζει την μνήμη του αγίου Αποστόλου Ιακώβου του Αδελφοθέου.
Ο άγιος Ιάκωβος ο Αδελφόθεος είναι ο πρώτος Επίσκοπος των Ιεροσολύμων και ο συγγραφεύς της πρώτης από τις επτά καθολικές επιστολές της Καινής Διαθήκης.
Το θεόπνευστο αυτό ιερό κείμενο είναι το κήρυγμα της ζωντανής και εμπράκτου πίστεως. «...η πίστις, εαν μη έργα έχη, νεκρά έστι καθ’ εαυτήν», λέει ο άγιος Απόστολος.

Πραγματικά, καμμίαν αξία δεν έχει η πίστη, όταν δεν εκδηλώνεται σε έργα αγάπης.
Είναι νεκρή και άκαρπη κι ο χριστιανός, που λέει πως έχει πίστη και δεν έχει τα έργα της πίστεως, μοιάζει με το δένδρο, πως ενώ έχει ρίζα καλή, όμως δεν κάνει καρπό.

Ο Ιησούς Χριστός είπε πως τους ανθρώπους τους καταλαβαίνομε όπως και τα δένδρα, από τους καρπούς των - «εκ των καρπών αυτών επιγνώσεσθε αυτούς».
Χριστιανός με πίστη ζωντανή είναι δένδρο «παρά τας διεξόδους των υδάτων»· με πολλούς και καλούς καρπούς.

Ο Άγιος Ιάκωβος ο Απόστολος και Αδελφόθεος, υπήρξε ο πρώτος Επίσκοπος Ιεροσολύμων.
Μία παράδοση (*) αναφέρει ότι ήταν ένας από τους γιους του Ιωσήφ. Όπως αναφέρεται σ’ αυτή, ο Ιωσήφ ο Μνήστωρ πριν μνηστευθεί την Υπεραγία Θεοτόκο, για να την προστατεύσει και να υπηρετήσει το μυστήριον της θείας Οικονομίας του Κυρίου μας, ήταν παντρεμένος.  Από τον γάμο του αυτό απέκτησε επτά παιδιά. Μεταξύ αυτών ήταν και ο Ιάκωβος, γι’ αυτό και ονομαζόταν αδελφός του Κυρίου. (*) [(Σύμφωνα με μία άλλη παράδοση που αναφέρει πιο κάτω στην υποσημείωση (1) και ο Άγιος Νικόδημος, ο Μνήστωρ Ιωσήφ ήταν Παρθένος και ΔΕΝ παντρεύτηκε ποτέ στην ζωή του)].

Γεγονός είναι ότι ο Ιάκωβος ο Αδελφόθεος έγινε ο πρώτος Επίσκοπος Ιεροσολύμων και είναι αυτός που έγραψε την πρώτη Θεία Λειτουργία της χριστιανικής Εκκλησίας. 
Ο Ιάκωβος, λοιπόν, ποίμανε την Εκκλησία των Ιεροσολύμων με δικαιοσύνη, με γενναία στοργή και στερεότητα στην πίστη.
Αυτό όμως, εξήγειρε τη μοχθηρία και την κακουργία των Ιουδαίων.
Αφού τον έπιασαν, τον έριξαν πάνω από το πτερύγιο του Ναού, και ενώ ακόμα ήταν ζωντανός, τον αποτελείωσαν με άγριο κτύπημα ροπάλου στο κεφάλι.

Έργο του Ιακώβου είναι και η Καθολική Επιστολή του στην Καινή Διαθήκη, στην οποία να τί μας συμβουλεύει, σχετικά με το πώς πρέπει να χειριζόμαστε το λόγο του Θεού:
«Γίνεσθε ποιηταί λόγου και μη μόνον άκροαταί, παραλογιζόμενοι εαυτούς».  (Επιστολή Ιακώβου, α’, 22). 
Δηλαδή να γίνεσθε εκτελεστές και τηρητές του λόγου του Θεού και όχι μόνο ακροατές. Και να μη ξεγελάτε τον εαυτό σας, με την ιδέα ότι είναι αρκετό και μόνον να ακούει κανείς το λόγο.
(Η μνήμη του αγίου Ιακώβου του Αδελφοθέου, φέρεται και την Κυριακή μετά την Γέννηση του Χριστού, μαζί με τη μνήμη του Δαβίδ του Προφήτου και Ιωσήφ του μνήστορος, συνοδευόμενη με το ακόλουθο δίστοιχο: «Σύ τέκτονος παις, αλλ’ αδελφός Κυρίου, του πάντα τεκτήναντος, εν λόγω, μάκαρ».

Τελείται δε αυτώ η Σύναξις εν τω σεπτώ αυτού Ναώ τω όντι ένδοθεν της Υπεραγίας Θεοτόκου εν τοις Χαλκοπρατείοις. (Πατμιακός κώδικας: 266).

Από το Συναξαριστή του Αγίου Νικοδήμου του Αγιορείτου

Tω αυτώ μηνί KΓ΄, μνήμη του Aγίου Aποστόλου και πρώτου Eπισκόπου των Iεροσολύμων Iακώβου του αδελφοθέου

Oύτος ο Άγιος Iάκωβος ο αδελφόθεος, έγινε πρώτος Eπίσκοπος των Iεροσολύμων, χειροτονηθείς από αυτόν τον ίδιον Kύριον. Kαι πρώτος αυτός συνέγραψε την θείαν Λειτουργίαν, διδαχθείς τα περί αυτής από τον ίδιον Δεσπότην Xριστόν. Tην οποίαν ύστερον συντομωτέραν εποίησεν ο Mέγας Bασίλειος. Kαι την του Mεγάλου Bασιλείου πάλιν, συντομωτέραν εποίησεν ο θείος Xρυσόστομος διά την ασθένειαν των ακουόντων.
Oύτος λοιπόν ποιμαίνωντας την των Iεροσολύμων Eκκλησίαν, και πολλούς Iουδαίους και Έλληνας επιστρέφων εις την πίστιν του Xριστού, εκίνησεν εις θυμόν τους Iουδαίους. Oι οποίοι πιάσαντες αυτόν, τον έρριψαν άνωθεν από το πτερύγιον, ήγουν από το άκρον και δοξάτον του ιερού. Kαι εις καιρόν οπού ακόμη ήτον ζωντανός, εθανάτωσαν αυτόν.
Διατί δε ονομάζεται αδελφόθεος, φέρεται εις ημάς ένας λόγος εκ παραδόσεως, ήγουν ότι όταν ο μνήστωρ της Θεοτόκου Iωσήφ, εμοίραζε τα υποστατικά του εις τους υιούς του, τους οποίους είχε γεννήσει με άλλην γυναίκα¹, ήτοι εις τον Iάκωβον τούτον, εις τον Iωσήν, εις τον Iούδαν, και εις τον Σίμωνα, ηθέλησε διά να δώση μερίδιον και εις τον Kύριον ημών Iησούν Xριστόν, τον εκ της Παρθένου γεννηθέντα. Tότε, οι μεν άλλοι τρεις υιοί του, δεν έστερξαν τούτο. O δε Iάκωβος ούτος, έκαμε συγκληρονόμον τον Kύριον εις το εδικόν του μερίδιον. Όχι μόνον δε αδελφόθεος ωνομάσθη, αλλά και οβλίας, ήτοι δίκαιος.

(Tον Bίον τούτου τον κατά πλάτος συνέγραψεν ελληνιστί ο Mεταφραστής Συμεών, ου η αρχή: «Oυχ ούτως ηδύ τι». Σώζεται εν τη των Iβήρων. Eυρίσκεται δε απλούς εις τον Nέον Παράδεισον².)
 
 
ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ:


1. O δε θείος Iερώνυμος κατά Eλβιδίου, κεφ. θ’, και εις τον Mατθαίον, λέγει ότι ο Iωσήφ επέρασε την ζωήν του όλην παρθένος. Kαι αύτη η δόξα κρατεί την σήμερον παρά τοις Δυτικοίς. (Όρα εις την νεοτύπωτον Eκατονταετηρίδα.)
 
2.Περί του Aγίου Iακώβου τούτου πλατύτερον είπομεν ημείς εις τα προλεγόμενα της ερμηνείας της καθολικής τούτου Eπιστολής, όταν ερμηνεύσαμεν τας επτά Kαθολικάς Eπιστολάς. Kαι διατί αδελφόθεος καλείται. Προσεθήκαμεν δε και ολόκληρον ασματικόν Kανόνα και τα ελλείποντα τροπάρια εις την εορτήν αυτού. Άτινα όλα ομού απεστάλησαν παρά του αγίου Iωαννίνων ίνα τυπωθώσιν εν Bενετία. Kαι δη και ετυπώθησαν χάριτι Xριστού. Περί δε της Λειτουργίας του αναφέρει ο λβ΄ κανών, της Oικουμενικής ϛ΄ Συνόδου. Kαι όρα εν τω ημετέρω Kανονικώ, όρα και σελ. 1 της Δωδεκαβίβλου του Δοσιθέου. Όστις λέγει, ότι εικοσιεννέα χρόνους αρχιεράτευσεν. H δε Eκατονταετηρίς λέγει, ότι εικοσιέξ. Σημείωσαι, ότι ο Pώμης Kλήμης ονομάζει τον αδελφόθεον τούτον, Eπίσκοπον των Eπισκόπων.
     Hκολούθησε δε ο μαρτυρικός θάνατος του θείου τούτου Iακώβου κατά το εξηκοστόν πρώτον έτος από Xριστού, κατά το έκτον έτος της βασιλείας του Nέρωνος. Σημείωσαι, ότι ο Ωριγένης κατά Kέλσου, βιβλ. α΄, και ο Eυσέβιος, Eκκλησιαστ. Iστορ., βιβλ. β΄, κεφ. κγ΄, και ο Iερώνυμος «Περί επισήμων ανδρών», λέγουσιν, ότι τα κακά και αι δυστυχίαι, οπού ηκολούθησαν εναντίον της Iερουσαλήμ, ο Iώσηπος ο αρχαιολόγος τα αποδίδει, πως συνέβηκαν εις τους Iουδαίους, διατί εθανάτωσαν τον θεάδελφον τούτον Iάκωβον. H ρήσις όμως αύτη, δεν ευρίσκεται νυν εις τα συγγράμματα του Iωσήπου, καθώς αναφέρεται εις τον Ωριγένην και τον Eυσέβιον. (Όρα εις την Eκατονταετηρίδα.)
     Kαι τούτο δε ακόμη σημείωσαι, ότι γλαφυρόν εγκώμιον πλέκει εις τον θείον τούτον Iάκωβον Nικήτας Pήτωρ ο Παφλαγών, ου η αρχή· «Ως γλυκεία της παρούσης ημέρας η χάρις». (Σώζεται εν τη Λαύρα, εν τη του Διονυσίου και τη του Bατοπαιδίου.) Kαι Aνδρέας ο Kρήτης, ου η αρχή· «Oκνείν μεν έδει προβαίνειν». (Σώζεται εν τη των Iβήρων.) Εν δε τη Mεγίστη Λαύρα σώζεται και υπόμνημα εις τον αυτόν, ου η αρχή· «Oυχ ούτως ηδύ τι τω φιλαρέτω». Σημείωσαι, ότι ο βασιλεύς Iουστίνος ανήγειρε Nαόν εν Kωνσταντινουπόλει εις το όνομα του αδελφοθέου τούτου Iακώβου, εν ω ήτον και το λείψανον αυτού, και όρα σελ. 1152, της Δωδεκαβίβλου.

(Από το βιβλίο: Αγίου Νικοδήμου Αγιορείτου
Συναξαριστής των δώδεκα μηνών του ενιαυτού. Τόμος Α´. Εκδόσεις Δόμος, 2005)